İLKÖĞRETİM OKULLARINDAKİ OKUMA ETKİNLİKLERİNDE GÖZ ARDI EDİLEN BİR KONU: SÖZCÜK ÖĞRETİMİ

Authors : Cemal Yildiz/yrd Alp OKUR, Cemâl YILDIZ, Alpaslan OKUR

Pages : 753-773

View : 18 | Download : 14

Publication Date : 2010-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Sözcük öğretimi çocukluğun erken yaşlarında başlar, kişinin gençlik çağına kadar devam eder. Öğrenilen her sözcükle de çocuğun sözcük hazinesi zenginleşir. Sözcük öğretimi insanın olgunluk çağı dediğimiz yetişkin ve ileri yetişkin dönemlerinde de devam eder ama çocukluk ve gençlik dönemi gibi hızlı olmaz. İnsan edindiği sözcük ile kavramların büyük kısmını çocukluk ve gençlik yaşlarında kazanır. Sözcük öğretimi ve kavram gelişimini sağlamak için gerek aile gerekse okulda öğretmen tarafından farklı uygulamalar yapılır. Bu uygulamalardan biri de `okuma etkinlikleri`dir. Fakat okuma etkinliklerinin sözcük öğretimi ve kavram gelişimine olan etkisi, yapılan çalışmalarda en son düşünülen insert ignore into journalissuearticles values(ya da göz ardı edilen); bir fonksiyonu olarak görülmüştür. Çünkü ebeveyn ve öğretmen tarafından çocuğa okuması için önerilen kitaplarda dönüt olarak metnin içeriği, olayların akışı, analizi, kahramanların betimlenmesi gibi ölçütler istenmektedir. Hatta bu gelenek çocuğun daha ileriki eğitim dönemlerinde de karşısına çıkmakta ve insert ignore into journalissuearticles values(özellikle dil ve edebiyat ile ilgili bölümlerde); okutturulan kitapların dönüt olarak tahlili istenmekte, edindiği sözcük ve kavramlara yönelik bir dönüt istenmemektedir. Bu gelenek yeni Türkçe müfredatıyla birlikte biraz kırılmış ve verilen hikâye/roman okuma formlarında geçen `Kitapta geçen bilmediğim kelimeler ve anlamları` ibareleriyle roman okumanın sözcük hazinesi ve kavram gelişimine olan etkisine somut olarak değinilmiştir. Özeti gönderilen bu çalışmada da, ilköğretim okullarında yapılan/yaptırılan okuma etkinliklerinde sözcük öğretiminin durumu incelenecektir. Önce, bu araştırmada, seçilen bir kitaptan insert ignore into journalissuearticles values(MEB onaylı 100 Temel Eser’den); uzman görüşleri doğrultusunda çocukların bilemeyeceği sözcükler belirlenmiştir. Daha sonra bir devlet okulunda 7. sınıf öğrencilerinin oluşturduğu iki ayrı gruba insert ignore into journalissuearticles values(sınıf/şube); uygulama yapılmıştır. Gruplardan biri okuma etkinliği yaparken, diğeri okuma etkinliği yapmamıştır. Bu sözcüklerin çocuklar tarafından okuma öncesi bilinme ve okumadan sonraki öğrenilebilme değerleri belirlenmiştir. Çıkan sonuçlara göre de okuma etkinliklerinde sözcük öğrenimi/öğretiminin durumu literatür desteğinde açıklanmıştır. Araştırmanın sonucunda ilköğretim okullarındaki okuma etkinliklerinin sadece okuma alışkanlığını kazandırmak için ve bilinçsiz bir şekilde yapıldığı; en etkili sözcük öğrenme yollarından biri olan okuma etkinliğinden verimli bir şekilde faydalanılmadığı görüşüne varılmıştır. Ayrıca sözcük öğretiminde okuma etkinliklerinden daha verimli faydalanabilmek için öneri ve tavsiyelerde de bulunulmuştur
Keywords : Okuma, okuma etkinlikleri, kelime öğretimi, kavram gelişimi, sözcük hazinesi