SARAYBOSNA VE ANADOLU’DAKİ BAZI TÜRKÜLERİN BENZERLİKLERİ ÜZERİNE

Authors : Salahaddin BEKKİ

Pages : 79-116

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2010-02-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Fuad Köprülü’nün, “Türklere mahsus bir besteyle söylenen halk şarkıları insert ignore into journalissuearticles values(1976: 246);”, olarak tanımladığı türküler, sözlü kültür ürünleri içerisinde yaygınlık derecesi bakımından birinci sırada yer alırlar. Halk türküsü ve ona koşulan ezgi, ilk ortaya çıktığında mutlaka bir ferdin damgasını taşır. Türkü, bu ilk yakıcıdan sonra, dilden dile, telden tele aktarılarak yayılmaya başlar. Bu yayılma aşamasında, türkünün hem güftesinde hem de ezgisinde insert ignore into journalissuearticles values(beste); irili ufaklı değişmeler meydana gelebilir. Türkülerin yayılmasında, askerlik, gurbete çıkma, göç, hapishaneye düşme, ticari ilişkiler ve âşıklık geleneği gibi birçok etken sıralanabilir. Saraybosna’daki yazmalarda tespit edilen türkülerin oraya taşınmalarında yukarıda sayılanların yanında fetihlerin de önemli bir etken olduğu söylenebilir. Fetihlere bağlı olarak Balkanlara ve hususen Saraybosna’ya göç ettirilen Evlad-ı Fatihan’ın yerleştikleri bölgeleri yurt tutup benimsemeleri ve belli bir zaman diliminde de boşaltmak zorunda kalmalarının ıstırabı birçok türküde yankısını bulmuştur. Çalışmamızda, Hamdi Hasan’ın “Saray-Bosna Kütüphanelerindeki Türkçe Yazmalarda Türküler”, adlı kitabında yer alan türkülerin, Türkiye’de bilinen/söylenen türkülerle olan benzerliği üzerinde durulmuş; tespit edilen metinler üzerindeki değişim -ağırlıklı olarak TRT Türk Halk Müziği Repertuarı dikkate alınarak- gösterilmeye çalışılmıştır
Keywords : Türkü, Türk halk müziği, Hamdi Hasan, Gazi Hüsrev Bey, Evlerinin önü