MA‘ZÛL BİR OSMANLI KADISININ DUYGULARI YA DA BİR KADI ŞİİRİ

Authors : Alaaddin AKÖZ

Pages : 15-22

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2011-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Kadılık kurumu, ilk defa Hz. Ömer zamanında kurulmuştur. Sonraki bütün İslam devletlerinde de varlığını korumuştur. Osmanlı devletinde gerek mevleviyet, gerek kaza kadılığı derecesinde olsun kadı atamaları, Anadolu ve Rumeli kazaskeri tarafından yapılır. Merkezî yönetime bağlı olarak kazalarda görev yapan ve taşrada devletin en yetkili görevlisi konumunda olan Osmanlı kadısı, bulunduğu kazanın hem mülkî âmiri, hem hâkimi, hem belediye başkanı, hem noteri, hem askerî temsilcisi ve hem de müfettişi konumundadır. Onun kadar geniş görev alanına sahip olan bir başka memur yoktur. Kadıların görevlerine paralel olarak tutmuş oldukları ve Sicillât-ı Şer‘iye, Mahkeme Defterleri veya Kadı Defterleri gibi değişik isimlerle anılan defterlerde de muhteva itibariyle oldukça değişik türde kayıtları bulmak mümkün olabilmektedir. Fakat bu belgelerden hiçbirisi doğrudan kadının kendisi ile veya hissiyatıyla ilgili değildir. Bu çalışmada, kadıların bu yönüne ışık tutabilecek bir kadı şiiri ele alınacaktır. İsminin Osman b. Mustafa olduğunu öğrendiğimiz kadı, 1170/1756 yılı içerisinde Larende’ye kadı olarak atanmış ve 16 ay görev yaptıktan sonra ma’zûl olmuştur. Şiirini de ma’zûl olduktan sonra yazmış ve 287 numaralı Lârende Şer‘iye Sicili’ne kaydetmiştir
Keywords : Osmanlı, yöneticiler, kadı, Lârende şehri, şiir