Balya-Karaaydın Maden Grevi ve Mehmet Ali (Aynî) Bey’in Müfettişliği (1908)

Authors : Uğur AKBULUT, Ali Aynî

Pages : 11-35

View : 17 | Download : 16

Publication Date : 2013-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Grev, işçilerin eskiden beri en çok başvurduğu hak arama yöntemlerinden birisidir. Genellikle çalışma şartlarının iyileştirilmesi veya ücretlerin artırılması amacıyla başlatılan grevler, çoğu zaman işverenler tarafından sert tepkilerle karşılanmıştır. Bu çalışmada ücretlerin artırılması maksadıyla başlatılan grevlere bir örnek olarak görülebilecek olan Balya-Karaaydın maden grevi ele alınmıştır. Balya-Karaaydın maden işçileri, II. Meşrutiyet’in ilanının getirdiği özgür ifade ortamı ve tüm ülkeyi saran işçi eylemlerinin etkisiyle greve gitmişti. Sayıları iki bini bulan işçilerin hemen hemen yarısı iş bırakırken diğer yarısı çalışmaya devam etmek niyetindeydi. Bu durum doğal olarak taraflar arasında çatışmalar yaşanmasına neden olmuştur. Bu arada eylem yapan işçiler maden şirketine ait birimlere karşı saldırılara başlayınca, maden şirketi hükümetten yardım talebinde bulunmuştur. Olayları bastırmak için bir miktar asker Balya’ya sevk edildiği gibi Lazkiye Mutasarrıfı Mehmet Ali Bey de tahkikat için grev mahalline gönderilmiştir. İşçi liderleriyle yapılan görüşmeler sonrası ücretlere zam yapılarak grev sona erdirildiği gibi olayların çıkmasında rolleri olduğu anlaşılan bazı kimseler de çeşitli cezalara çarptırılmıştır. Grevin başlaması ve sonrası yaşanan olaylarda rolü olduğu kanıtlanan resmi görevliler Balya’dan uzaklaştırılmıştır.
Keywords : İşçi, grev, maden, sendika, Balya, Mehmet Ali Aynî