TÜRKÇEDE CİNSİYET GÖRÜNÜMLERİ VE ÇAĞRIŞIMSAL ZİHNİYET

Authors : Caner KERİMOĞLU, Gökçe DOĞAN

Pages : 143-178

Doi:10.17133/tubar.59991

View : 15 | Download : 18

Publication Date : 2015-12-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Cinsiyet sözcüklerin çoğunlukla “eril, dişil, nötr” şeklinde ayrılmasıyla ortaya çıkan evrensel bir dil kategorisidir. Bu çalışmada Türkçedeki cinsiyet görünümleri ele alınmaktadır. İlk olarak cinsiyetin dünya dillerinde ne şekillde varlık gösterdiği incelenmekte, ardından Türkçede `dilbilgisel cinsiyet, sözlüksel cinsiyet` gibi cinsiyet bildirme yolları değerlendirilmektedir. Sonraki bölümde “çağrışımsal cinsiyet”  kavramı, uygulanan bir anketten yola çıkılarak tartışılmaktadır. Kullanılan ankette yer alan kimi sözcüklerin dilbilgisel cinsiyete sahip dillerdeki karşılıkları makale sonunda listelenmektedir. Çalışma Türkçede dilbilgisel cinsiyetin birkaç ekle sınırlı kaldığını; ancak bu eklerin türetimsel olmadığını savunmaktadır. Sözlüksel cinsiyetin ise belirgin bir ağırlığının olduğunu çeşitli örneklerle göstermektedir. Makale, çağrışımsal cinsiyetin belli alanlarla ilgili sözcüklerde göz ardı edilemeyecek bir özellik olarak öne çıktığını ileri sürmektedir.
Keywords : Cinsiyet, sözlüksel cinsiyet, dilbilgisel cinsiyet, gizli cinsiyet, çağrışımsal cinsiyet