TÜRKÇEDE ÇOKLUK BİRİNCİ EMİR ÇEKİMİNİN ÜÇÜNCÜ BİÇİMİ ve KERKÜK TÜRKÇESİ

Authors : Mahmut SARIKAYA

Pages : 155-165

Doi:10.17133/tubar.234985

View : 20 | Download : 14

Publication Date : 2016-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkçede çokluk birinci kişi emir çekimi, başlangıçtan beri –alın/-elin> -alım/-elim ekiyle yapılmaktadır. Bu ekle yapılan çekim, Tür-kiye Türkçesi yazı diline -alım/-elim biçiminde ulaşmıştır. Orta ve Doğu Anadolu ağızlarında genellikle –ak/-ek ekiyle yapılan çokluk birinci kişi emir çekimi, Azerbaycan ve Kerkük bölgelerinde de görülür. Kerkük ve Azerbaycan Türkçesi yazı dillerinde, bu çekimin, -ağın/-eyin ve -ağım/-eyim olarak üçüncü bir biçimi vardır. Bu çekimin ayrıca, Yakut Türkçe-siyle ortaklığı olup Hatay ve Sivas yöresi gibi Anadolu ağızlarında hâlâ yaşayan izleri bulunmaktadır. Bu çalışmayla Türkçedeki çokluk birinci kişi emir çekiminin bu “üçüncü biçimi” örnekleri ve kaynaklarıyla ortaya ko-nularak, yorumlanmaya çalışıldı.
Keywords : Türkçede çokluk birinci kişi, Türkçede emir çekimi, Kerkük Türkmen Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi, Yakutça