OSMAN NEVRES DİVANI’NDA “VATAN” KAVRAMI

Authors : Belde AKA

Pages : 49-65

Doi:10.17133/tubar.319971

View : 18 | Download : 10

Publication Date : 2017-06-08

Article Type : Research Paper

Abstract :19. yüzyılda yaşamış ve eser vermiş olan Osman Nevres, klasik şiir geleneğini sürdüren şairlerdendir. Devrin önemli şiir topluluğu olan Encümen-i Şuara’da yer almadığı bilinen Nevres, kaynaklarda “vatan şairi” olarak anılır. Sakız’da doğmasına rağmen hayatının büyük bölümünü Bağdat’ta geçiren şairin Divanı’nda vatan kavramını konu edindiği “vatan” redifli üç gazel bulunmaktadır. Ayrıca şairin “vatanın”, “hubb-ı vatan”, “vatan diyü”, “vatana”, “vatanperver”, “vatan söyler ağlarım” redifli birer şiiri daha vardır. Vatan, sözlüklerde kişinin doğup büyüdüğü memleket, yurt anlamıyla yer alır. Divan şiiri geleneğinde ise vatan, sözlük anlamından çok sevgilinin bulunduğu ve yaşadığı yer anlamında kullanılmıştır. Sevgilinin semtini vatan olarak gören âşık/ şair oradan uzakta kendini gurbette görmüştür. Bu yazıda Osman Nevres’in vatan konulu şiirlerinden hareketle “vatan”ı nasıl ele aldığı, bu kavramla neyi kastettiği, varsa Divan şiiri geleneğinden farklılıkları ortaya konulacaktır. Böylelikle değişimin yaşandığı bu dönem Divan şiirinde “vatan” anlayışında bir dönüşüm olup olmadığı Osman Nevres’in şiirlerinden yola çıkılarak tespit edilmeye çalışılacaktır. Ayrıca 19. yüzyılda Osmanlı Devleti ile toplumunda gözlemlenen zihniyet değişiminin şiire nasıl yansıdığı sorusuna da “vatan” kavramı yoluyla cevap aranacaktır.
Keywords : Divan şiiri, 19 yüzyıl, Osman Nevres, vatan