Şiir Çözümlemesi Dilbilimsel Yöntemler ve Araçlar

Authors : Ayşe Eziler KIRAN

Pages : 17-33

View : 9 | Download : 9

Publication Date : 2005-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :`Şiir dili` ölçünlii, herkesin üzerinde anlaştığı bir dil değil, doğal dille yaratılmış ama ölçiinlü dilden sapan, farklılaşan bir dildir. Bu çalışmada şiirin biçim ve anlamının yalnız duygularla, esinle oluşturulmadığı, dil ve söylem konusunda derin bir duyarlık, titiz bir çalışma ve yeniden yapılaştırma çabası gerektirdiği ortaya konulmaya çalışıldı. Burada dilbilim, anlambilim ve göstergebilime ilişkin yöntem ve araçların küçük bir bölümünü kullanılarak şiir konusundaki sezgilerin doğrulanabileceği gösterilmeye çalışılmıştır. Şiir anlatılamaz, özellenemez, sözcükleri değiştirilemez. Bu da şiirin dilsel birimleri arasında çizgisel bir ilişki olmadığını gösterir. Zaman, uzam içindeki mantıksal ve anlamsal öncelik/sonralık ilişkileri kaybolabilir. Mantıksal ve anlamsal boşlukUırı okur imgeleminde, kendi yaratıcılığı ile doldurur, tümceleri ya da dizeleri tamamlar. Şair doğal dili, sessel ve görsel biçimlerin anlamını ve dil dışı dünya göndergeleriyle aralarındaki keyfi ilişkiyi bozarak kullanabilir. Anlam metnin yüzeyinden bir zar, bir örtü gibi sıyrılıp alman bir üst yapı ürünü değil, metnin derin, soyut yapılarından başlayarak, her sesbirimle, anlambirimcikle birleşerek, birimlerin birbirine eklemlenmesiyle oluşan bir süreç ve bu sürecin ürünüdür. Anlam metnin yüzeyinden bir zar, bir örtü gibi sıyrılıp alınan bir üst yapı ürünü değil, metnin derin, soyut yapılarından başlayarak, her sesbirimle, anlambirimcikle birleşerek, birimlerin birbirine eklemlenmesiyle oluşan bir siireç ve bu sürecin ürünüdür
Keywords : gönderge, anlam, anlambirimcik, göstergebilim, anlambilim