Eşkiyalık ve Çakırcalı Mehmet Efe’nin Türk Edebiyatına İzdüşümü

Authors : Türkan GÖZÜTOK

Pages : 49-72

View : 9 | Download : 13

Publication Date : 2011-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Eşkıyalık, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’nda, özellikle 1950’lili yıllardan sonra popüler bir konu olmuş ve bu konu, Marksist yazarların eliyle yeniden canlandırılmıştır. Bu dönemde, tarihî bir kişilik olan Egeli eşkıya Çakırcalı Mehmet Efe’nin eşkıyalık serüveni de 1872–1911 ilgi duyulan konuların başında gelir. Çakırcalı Mehmet Efe’nin eşkıyalık hikâyesini Türk Edebiyatına taşıyan iki tanınmış yazar vardır. Sabahattin Ali, Çakıcı’nın İlk Kurşunu 1940 ? adlı uzun hikâyesinde, Çakıcı’nın, babasını öldürenlerden öç almak için sıktığı “ilk kurşun”u, II. Abdülhamit idaresine karşı bir ilk başkaldırı hareketi ve Anadolu halkının II. Abdülhamit idaresine “ilk” isyanı olarak yorumlar. Yaşar Kemal ise Çakırcalı Efe 1974 adlı romanında, Çakırcalı’yı İngiliz tarihçi E. J. Hobsbwm’ın “soylu eşkıya” tipolojisine göre yorumlayarak romantik ekolün izinden gider. Fakat Çakırcalı olayının çok yönlü ve çok karmaşık bir olay olduğunun altını çizer. Çakırcalı’nın 19. yüzyılın sonlarında devleti çok uğraştıran bir eşkıya oluşunda yerli-yabancı pek çok çıkar çevrelerinin payının olduğunu da vurgular
Keywords : Eşkıya, Eşkıyalık, Türk Edebiyatında Eşkıya, Egeli Eşkıyalar, Sabahattin Ali, Yaşar Kemal, Çakırcalı ya da Çakıcı Mehmet Efe, Soylu Eşkıya