Tatar Dili Şivelerini Sistemli-Senkron İnceleme Denemesi

Authors : Ferit YUSUPOV

Pages : 67-78

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2011-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Makalede çağdaş şiveleri incelemede kullanılan yeni yöntemden bahsedilmektedir. Bu yöntem ilk olarak Rus ve Türk diyalektoloji ilminde kullanılmıştır. Buna göre her şiveye ve şiveler sistemine dil statüsü verilir. Bilindiği gibi şiveler milli dil sisteminin parçalanamaz kısmını oluşturmaktadırlar. ùivelerde kullanılmakta olan biçimler bu sistemin varyant birimleri olarak incelenirler. Sistemli-senkron inceleme yöntemi her şivenin ve ağzın tasnifi özelliklerini belirlemede kullanılabilir. Bu özellikler karışık şive dili sisteminin özel birimleri olarak ele alınırlar. Yazıda Türk dil biliminde ilk olarak şiveler dilini genel sistem olarak kurma denemesi yapılmıştır. ùivelerin onları birbirine karşı koyan tasnifi özellikleri belirlenmiştir. ùiveler ve ağızlar ayrı ayrı olarak değil, özellikle şiveler sisteminin bütün birimleri incelenir. Bu da şive dili sisteminin dil kategorilerinde gerçekleşen varyantların hepsini açıklamaya yardım eder. Tatar dilinin ele alınan üç şivesi de millî dil denilen yüksek sistemin parçası sayılan genel şive sistemiyle birleştirilir. Makalenin sonuçları Tatar dili tarihiyle ilgili sorunları çözmede ve onun diğer Türk dilleri ile ilişkilerini açıklamada kullanılabilir
Keywords : şive, ağız, şive dili, şive dili sistemi, sistemli senkron inceleme yöntemi