Tatarca ve Başkurtçada Labial Dudak Ünlü Değişiminin Tarihi Üzerine

Authors : Talat TEKİN, Cihan ÇAKMAK

Pages : 119-128

View : 19 | Download : 10

Publication Date : 2013-01-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Ortak Türkçede ilk hecede bulunan o ve u sesleri Tatarca ve Başkurtçada u ve ü’ye dönüşürken; diğer tarafta u ve ü ünlülerinin sırasıyla o o ve u arasında zayıf bir ünlü ve ö ö ve ü arasında zayıf bir ünlü ’ye dönüştüğü herkesçe bilinir: GTÜ. qol “kol” > Tat., Bşk. qul “kol, el” GTÜ. qul “erkek köle” > Tat. qol a.e. , GTÜ. söz “kelime” > Tat. süz, Bşk. hüδ a.e. GTÜ. süz- “süzmek” > Tat. söz-, Bşk. höδa.e. Bu ünlü değişimlerinin Türkçe çalışmaları için ne kadar önemli olduğunu söylemeğe gerek yoktur, zira bu ünlü değişimleri Proto-Türkçe labial ünlülerini daha doğru bir şekilde yeniden yapılandırmamıza imkân sağlar. Aslında, Tatarca ve Başkurtçada bu ünlü değişimi olmasaydı, pek çok durumda Proto-Türkçe labial ünlülerinin kesin niteliğinin belirlenmesi imkânsız olmasa bile oldukça zor olurdu. Bu konuda Karl H. Menges şöyle der: “labial kategorisindeki kararsızlık ve duraklama Altay dilleri için daha yaygın ve tipiktir.”
Keywords :