Kutadgu Bilig’de kör- “görmek”: Çok Anlamlılık, Metafor ve Gramerleşme

Authors : Faruk GÖKÇE

Pages : 59-76

View : 15 | Download : 16

Publication Date : 2015-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Eldeki çalışma, Kutadgu Bilig’de sıklık değeri yüksek algı fiillerinden biri olan KÖR- fiilinin dilbilimsel incelemesi üzerine yoğunlaşmaktadır. İslamî Türk Edebiyatı’nın en hacimli eserlerinden biri olan Kutadgu Bilig’de KÖR- fiili, fiziksel görme vision anlamlarının dışında “anlamak, bilmek, idrâk etmek, tecrübe etmek” gibi çok anlamlı yapılar da sergilemektedir. Bu anlamda KÖR- algı fiili, kavramsal metafor değeriyle de öne çıkmaktadır. Ayrıca KÖR- algı fiili, Kutadgu Bilig’de gramerleşme süreçlerine de konu olabilmektedir. Özellikle “tecrübet et-” anlamıyla deneme kılınışı şeklinde adlandırabileceğimiz gramatikal bir gelişim, dikkati çekmektedir. Bütün bu gelişimler, GÖR- algı fiili üzerine yapılan tipoloji ve idrâk dilbilimi çalışmaları ışığında değerlendirilecektir
Keywords : Algı fiilleri, görme vizyon fiilleri, KÖR algı fiili, çok anlamlılık, kavramsal metafor, gramerleşme, anlambilim, Eski Türkçe