Mizahi Bir Mektup ve Kuşbazlığa Dair Bir Vesika: Balat Şeyhi Vahyî Efendi’nin Bağdat Valisi Hasan Paşa’ya Gönderdiği Mektup

Authors : Erhan ÇAPRAZ

Pages : 211-228

View : 11 | Download : 12

Publication Date : 2017-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı’da ‘mizah’ çok yönlü bir karaktere sahiptir. Zira mizah, “şaka” ve “alay” maksadıyla gerek manzum olsun gerek mensur olsun pek çok tür içerisinde kendisine yer bulabilmiştir. Bu bağlamda mektupların da mizahın ortaya çıkmasında önemli bir konuma ve işleve sahip olduğu görülmektedir. Balat Şeyhi Vahyî Efendi’nin Bağdat Valisi Hasan Paşa’ya göndermiş olduğu mektup bu açıdan özgün bir örnek olarak kabul edilebilir. Mektupta kuşbazlık üzerinden mizahın amaçlanmış olması mektubun şekil ve konu özelliklerini doğrudan etkilemiştir. Zira mektup tam anlamıyla Osmanlı’da mektubun kaidelerine uygun bir nitelik taşımamaktadır. Bize göre bu durumun ortaya çıkmasında, mektubun ‘icra’ya dönük dinamik bir yapıya hitap etmesinin tesiri büyüktür. Diğer taraftan mektubun realite ile olan bağını referans alınan bağlam kuşbazlığın teşkil etmesi ayrı bir önem taşımaktadır. Zira bu sayede mektup, kuşbazlığa dair bir vesika niteliği de kazanmıştır
Keywords : Osmanlıda mizah, mizahi mektup, kuşbazlık, Balat Şeyhi Vahyî Efendi, Bağdat Valisi Hasan Paşa