Kayıp “ Balbınarı Yaylası”nın Yeri ve Yayladaki Sultanın Kimliği Meselesi: Kanunî Mi, Timur Mu?

Authors : İbrahim ŞAHİN

Pages : 63-80

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2018-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Evliya Çelebi’nin Aydın’dan Tire’ye geçerken bir hafta kadar konakladığı; onun Kanunî Sultan Süleyman’ın Rodos zaferi sonrası 40 gün kaldığını haber verdiği “Balbınarı Yaylası”nın yer tespiti ve yayla özelinde bir dizi mesele ele alınmıştır. Makale, yaylanın günümüzdeki yeri ve yaylaya gelen sultanın kimliği meselelerini ele alan iki temel bölümden oluşmaktadır. Araştırmanın sonucunda söz konusu yaylanın merkezinin günümüzde Tire’ye bağlı Büyükkemerdere köyü olduğu tespit edilmiştir. Aydın-Tire bağlantısını kuran ve söz konusu yaylanın merkezinden geçen yol üzerinde inşa edilen kemerli taş köprülere bağlı olarak sonraki dönemlerde ortaya çıkan Büyükkemerdere ve Küçükkemerdere köy isimleri, Balbınarı Yaylası adını unutturmuştur. Ulaşılan bir diğer önemli sonuç ise, yaylaya gelen sultanın kimliği ile ilgilidir: Evliya Çelebi’nin yaylada Sultan Süleyman’ın Rodos Zaferi sonrası 40 gün kaldığı ve burada bir takım faaliyetler yaptığıyla ilgili bilgilerin tarihî bilgilerle uyuşmadığı; Çelebi’nin yayla hakkında Kanuni’ye atfederek anlattığı bilgilerin esasen Timur’la ilgili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Evliya Çelebi’nin Timur’a ait bilgileri Kanuni’ye mal ederek anlatması, E. Çelebi’nin seyahat harcamalarını devletten alan bir “memur gezgin” olmasından, bu çerçevede Timur’un özellikle Osmanlı hanedanının gözündeki yerinden Onun Osmanlı hanedanının düşmanı, Anadolu halkına zulüm etmiş biri olarak tanınması kaynaklandığı; dolayısıyla E. Çelebi’nin bazen gerçekleri gizleyerek resmî tarihçilik yapabildiği şeklinde değerlendirilebilir
Keywords : Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Balbınarı Yaylası, Kanuni Sultan Süleyman, Timur, mikrotoponimi, yer tespiti