Eski Anadolu Türkçesinde {-AlIdAn > -AldAn } ve {-AlIdAn berü > -AldAn berü } Zarf-Fiil Eklerinin Oluşumu

Authors : Erkan SALAN

Pages : 61-70

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2019-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :{-AlIdAn > -AldAn } ve {-AlIdAn berü > -AldAn berü } zarf-fiil ekleri, ilk defa Eski Anadolu Türkçesi döneminde ortaya çıkmıştır. Bu biçimlerin genellikle {-AlI} zarf-fiil ekinin {+dAn} durum ekiyle ve {+dAn berü} çekim edatıyla genişletilmesi sonucu oluştuğu düşünülmektedir. Ancak {-AlI} zarf-fiil ekinin “+dAn beri, -dIğIndAn beri” anlamıyla belirli bir zaman diliminde geçen sürenin başlangıç noktasını sınırlandırmak bakımından ortak işlevi paylaştığı {+dAn} ve {+dAn berü} biçimleriyle genişlemesi dönemin dili açısından mümkün görünmemektedir. Zira kalıplaşma olmadığı sürece aynı işleve sahip yapıların üst üste gelmesi Türkçede karşılaşılan bir durum değildir. Bu bakımdan adı geçen yapıların kökenine dair görüşler gerçeği yansıtmamaktadır. İfade edilen sorunun giderilmesi için bu çalışmada, dönem Türkçesinden alınan örneklerden hareketle {-AlIdAn > -AldAn } ve {-AlIdAn berü > -AldAn berü } biçimlerinin nasıl oluştuğu ele alınmış ve kısalma neticesinde ortaya çıkmış olan bu yapıların kökenine dair yeni bir görüş öne sürülmüştür
Keywords : Eski Anadolu Türkçesi, AlI sıfat fiil eki, AlIdAn, AlIdAn berü, kısalma