Esarette Edebiyat ve Burma Thayetmyo Esir Kampında Türkçe Bir Gazete: İravadi

Authors : Genç Osman GEÇER

Pages : 121-145

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2020-05-12

Article Type : Research Paper

Abstract :I. Dünya Savaşı, insanlık tarihinin en yıkıcı savaşlarından birisi olmuştur. Neredeyse bütün dünyayı, çeşitli şekillerde olmakla birlikte, olumsuz etkileyen bu savaşın görünen ve görünmeyen pek çok yüzü vardır. Savaşın en önemli cephelerinden bazıları Osmanlı Türk vatanının bizzat içinde veya sınırlarında cereyan etmiştir. I. Dünya Savaşı’nda Türk ordusu Asya, Avrupa ve Arap Yarımadası da dâhil olmak üzere pek çok cephede savaşmak zorunda kalmıştır. Bunlar arasında Çanakkale, Kafkas, Sina-Filistin ve Suriye, Irak, Galiçya, Romanya, Makedonya, Hicaz-Yemen, Libya ve İran cephelerini saymak mümkündür. Türk askeri, bütün bu cephelerde iklim ve coğrafyanın olumsuz şartlarına rağmen vatan topraklarını korumak için adeta destan yazmış ve Mehmetçiğin cesaretini bütün dünyaya göstermiştir. Ancak savaşın cesaret yüzünün diğer tarafında esaret de vardır. Türk askeri, adları sayılan bu cephelerde cesaretine rağmen esaretin yıkıcı yüzüyle de karşılaşmıştır. Amansız çatışmaların yaşandığı cephelerde Mehmetçiklerden İngilizlere, Fransızlara, Romenlere, İtalyanlara ve Ruslara esir düşenler olmuştur. Bu ülkeler, esirleri çeşitli yerlerde hazırladıkları kamplara götürmüşlerdir. İngilizlere esir düşen Türklerin götürüldükleri yerlerden biri de Hindistan ve Burma’daki İngiliz esir kamplarıdır. Burma-Thayetmyo Esir Kampı buradaki esirlerin faaliyetleri bakımından öne çıkan bir özelliğe sahiptir. Kamptaki Türkler, esaretin ve vatandan uzak kalmanın acısını dindirmek için çeşitli işlerle uğraşmışlardır. Bunların en dikkat çekici olanı karbon kâğıda elle yazılmak suretiyle çoğaltılarak çıkarılan İravadi adlı bir gazetedir. Thayetmyo Esir Kampı’nda çıkarılan bu gazetede esirler şiir, hatıra, eğitici öğretici yazılar yayınlamışlar ve böylece esarette yarattıkları edebiyatla hasret, gurbet ve esaretin acısına katlanmayı öğrenmişlerdir. Bu çalışma, Thayetmyo Esir Kampı’nda çok zor şartlar altında çıkarılan İravadi gazetesi ve bu gazete etrafında oluşturulan edebiyat faaliyetiyle ilgilidir.
Keywords : Burma Myanmar, Thayetmyo Esir Kampı, İravadi gazetesi, esarette edebiyat