KUTADGU BİLİG’DE İKİNCİL EDATLAR

Authors : Meltem CAN

Pages : 79-84

View : 50 | Download : 86

Publication Date : 2023-06-13

Article Type : Research Paper

Abstract :Dil, insanlık tarihinin en eski olgularından biridir. Dilin ne olduğu ve nasıl çalıştığı insanlık tarihi boyunca merak konusu olmuş, buna yönelik çalışmalar gerek dolaylı gerek doğrudan günümüze kadar devam etmiştir. Bu çalışmalar süreç boyunca aynı zamanda birtakım problemlerle karşılaşmıştır. Problemlerin kimi çözüme ulaşmışken, kimi hâlâ çözüm beklemektedir. Bu bağlamda Türk diliyle ilgili çalışmalara bakıldığında, çalışmaların problemlerinden birinin edat gibi kullanıldığı hâlde aslında edat olmayan, hangi sözcük kategorisi adı altında değerlendirilmesi gerektiğiyle ilgili çokça soru işareti barındıran, üzerinde oldukça sık tartışılan, farklı ifadelerle açıklamaya çalışılan, ancak şimdiye kadar kabul edilebilir bir kavram alanı ve terimle karşılanamayan ikincil edat kategorisidir. Bu çalışma üç bölümden oluşmuştur. İlk bölümde dilbilim tarihi çalışmalarının genel problemleri üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde edat ve ikincil edat kategorileri dilbilgiselleşme çerçevesinde değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde ise ikincil edat kullanımları Türk dili tarihinin en önemli eserlerinden olan Kutadgu Bilig’de incelenmiş, buna göre adın, basa, naru, oza, okşaġ, öŋ, teg, utru birimlerinin ikincil edat kullanımları belirlenmiştir.
Keywords : edat, ikincil edat, Kutadgu Biligde ikincil edatlar