ORHON YAZITLARINDA EDGÜ KELİMESİNİN FARKLI BİR KULLANIMI ÜZERİNE

Authors : Ayşegül Gözel

Pages : 15-20

View : 158 | Download : 146

Publication Date : 2023-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk dilinin en eski yazılı belgeleri Göktürk yazıtlarıdır. Bu yazıtlarda gelişmiş ve olgunlaşmış bir dil kullanıldığı kabul edilmektedir. Dil kullanımının gelenekselleştiği de anlaşılmaktadır. Soyut kavramlara yer verilmesi, sanatlı kullanımlar, sınırlı yazı alanına sınırlı sayıda sözcükle yoğun ve etkili mesajlar yerleştirilebilmiş olması, işlenmiş zengin bir dil ile karşı karşıya olduğumuzun başlıca kanıtıdır. Yazıtlar üzerine 1893 yılından bu yana birçok bilim adamı tarafından çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalar sayesinde yazıtlardaki metnin okunuşu ile ilgili problemler azalmış olsa da anlamlandırmalarda hâlâ sorunlar olduğu gözükmektedir. Bu makalede KT D 24 ve BK D 20 satırlarında geçen barduk yirde edgüg ol erinç cümlesindeki edgü sözcüğünün anlamlandırılması üzerinde duruldu. Şimdiye kadar yapılan çalışmalarda kelimeye "iyi” anlamı verilmiştir. Ancak bu mana bağlama uymamaktadır. Burada ise temel yayınlarda edgü sözcüğünün nasıl anlamlandırıldığı incelenip değerlendirildi. Sonuçta bağlam da dikkate alınarak ve edgü kelimesinin kullanımı belagat açısından da değerlendirilerek yeni bir anlam önerisi getirildi.
Keywords : Eski Türkçe, Göktürkçe, Orhon Yazıtları, Anlambilim, edgü