ÖZBEKÇEDE VE TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE KILICI AD YAPIMI VE TÜRETKENLİĞİ

Authors : Mevlüt Erdem

Pages : 323-331

View : 75 | Download : 82

Publication Date : 2023-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk dilleri, yapısal açıdan büyük bir benzerlik gösterse de bütün dilsel alanlarda zaman zaman küçük (bazen büyük işlev farklılıkları) ortaya çıkabilmektedir. Sözcük yapımının temelini oluşturan türetim işlemi de Türk dillerinde göreceli olarak farklılaşabilmektedir. Bu yazıda Özbekçe ve Türkiye Türkçesinde kılıcı ad işleminin farklı türetkenlik derecelerine ve işlev alanlarına sahip olduğu iddia edilecektir. Özbekçenin fiilden ad yapan -(u)vchi eki, Türkiye Türkçesinde kullanılan -XcX ekine göre daha çok fiile/fiil sınıfına eklenebilme gücüne sahiptir. Aynı şekilde adlardan kılıcı adlar türeten -CX / -chi eklerinin her iki dildeki türetim güçleri farklıdır. Özbekçe, Türkçe kökenli veya Farsça/Tacikçe kopya biçimbirimlerle çeşitli anlam alanlarından sözcükleri kılıcı ad olarak işaretleyerek Türkiye Türkçesinden ayrılır.
Keywords : Kılıcı Ad Yapımı, Türetkenlik, Adlaştırma, Türkiye Türkçesi ve Özbekçe Biçimbilgisi