KENDİ KELİMESİNİN KURDUĞU YAPILAR DUYGU KODLAYABİLİR Mİ?

Authors : Ali Fuat Altuntaş

Pages : 86-103

Doi:10.59257/turkbilig.1446877

View : 5 | Download : 3

Publication Date : 2024-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkçenin niteleme düzeni ileriye doğrudur. Ancak dönüşlülük zamiri olarak adlandırılan kendi ulamı, niteleme düzenini pekiştirmeyle geriye doğru aktarır. Bu aktarma düzeni içerisinde kendi ulamı anlamı doğrudan etkiler, değiştirir, dönüştürür ve hatta kalıp ifadeler ortaya çıkartır. Ortaya çıkan ifadeler Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar romanı özelinde taranmış ve elde edilen verilerin duygu değeri taşıyıp taşımadığı tartışılmaya çalışılmıştır. İnsanlığın var olduğu andan itibaren tanıklanabilen, dil-zihin çerçevesinde oluşan, karmaşık, çok boyutlu, disiplinler arası, her dilde varlığı bilinen ve ruhsal bir ulam olan duygular, insan zihninde bir görüntüye oturtulamayan soyut kavramlar dizisidir ve sözlüksel/söz dizimsel kodlayıcılarla aktarılabilir. Bu çalışmayla sözü edilen kodlayıcılardan bir tanesinin de kendi ulamının oluşturduğu kalıp ifadeler olduğu ve bu ifadelerin hangi duyguları kodlayabildiğinin gösterilmesi amaçlanmaktadır. Bu bağlam doğrultusunda disiplinler arası çalışmalarla evrensel değer kazanmış ve üzerinde tartışması en az bulunan temel duygular baz alınmıştır. Duygu değeri olduğu düşünülen dönüşlülük zamiri içeren ifadeler, temel duygular başlığı altında tasniflenmiştir.
Keywords : Dönüşlülük zamiri, Duygular, Tutunamayanlar.