Tuvacada Olumsuzluğun Tipolojisi Hakkında
Pages : 52-65
View : 4 | Download : 3
Publication Date : 2024-12-27
Article Type : Research Paper
Abstract :Bu çalışmada, Tuvacada olumsuzluk (negation) tipolojik açıdan incelenecektir. Dilbilimsel bir terim olarak olumsuzluk, bir önermenin doğru olmadığını ya da geçersiz olduğunu ifade eden gramatikal bir kategoridir, örn. Ali gelmedi [Ali’nin geldiği doğru değildir], Ali öğretmen değil [Ali’nin öğretmenliği söz konusu değildir]. Türk dilleri ailesinin Sibirya (Kuzeydoğu) Grubuna ait olan Tuvaca, bugün Güney Sibirya’da (Rusya Federasyonu’na bağlı Tuva Özerk Cumhuriyeti), Moğolistan’da (Hovd, Bayan Ölgiy, Hövsgöl eyaletleri) ve Çin’de [Sincan (Xinjiang) Uygur Özerk Bölgesi] konuşulmaktadır. Burada Standart Tuvacanın yanı sıra, diğer Tuvaca ağızlar (Tsengel Tuvacası (Altai Tuvacası), Duhaca ve Cungar Tuvacası) da ele alınmaktadır. Bu çalışmada olumsuzluk, öncelikle standart olumsuzluk (yükleminde fiil olan bildirme cümlelerinin olumsuzlanması) olarak incelenecektir. Bunun yanı sıra standart olmayan olumsuzluk (isim cümlelerinin, varoluş cümlelerinin olumsuzlanması) da ele alınacaktır. Diğer Türk dillerinde olduğu gibi, Tuvacada da olumsuzluk, genelde olumsuzluk eki -BA- ve olumsuzluk parçacıkları (örn. emes~eves) aracılığıyla kodlanmaktadır. Ayrıca Tuvacada, diğer çağdaş Türk dillerinde olmayan farklı bir olumsuzluk kodlayıcısı daha vardır: ekleşik fiil -Vp čada-ʻ[bir şey] yapamamakʼ (
Keywords : Türk dilleri, Güney Sibirya Türkçesi, Tuvaca, olumsuzluk, tipoloji
