Osmanlı Örfı Hukukunda Standartlaşma (16.Yüzyıl)

Authors : Yunus KOÇ

Pages : 131-148

View : 8 | Download : 7

Publication Date : 2005-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı yönetim dinamiğinde ilk karşımıza çıkan, idari  alandaki kural ve uygulamalarda görülen birlik eğilimidir. Bu  eğilimin daha başlangıçtan itibaren tımar rejimine yansıyan  yönleri, kimlere tımar verileceğinden, tımarlıların devlet ve  halk nezdindeki yetki, görev ve sorumlulukları gibi temel alanlara  kadar genişçe bir yelpazede kendini gösterir. Bu hem idare,  hem de vergi hukuku alanlarında belirli ölçüdeki standartlaşmayı  beraberinde getirir. Ceza hukukunun `cerimeleri` ilgilendiren  yönü de tımar sistemi ile alakası bakımından daha erken  dönemden itibaren standartlaşmaya başlamıştır. Standartlaşmanın  görülebildiği bir diğer alan, yine tımar rejiminin temel  dayanağını oluşturan rniri toprak sisteminin uzantısı niteliğindeki  toprak tasarruf hukukunda tebarüz eder. İmparatorluğun  çok özel tarzlarda yönetilen Doğu Anadolu ve Mısır gibi  bölgeleri dışında kalan sancaklarda toprak tasarruf sistemi de  hukuken standartlaşrnıştır. Bütün bu alanlar, hukuk en kanun  koyma gücünü elinde bulunduran ve hükmettiği yerlerde hakimiyetinin  devamını sağlamak isteyen imparatorun, yönetiminde  bulunan topraklarda birliği tesis etme ve `imperium`a mensubiyeti  pekiştirme endişe ve eğilimleriyle açıklanabilmektedir.
Keywords : Osmanlı hukuku, Osmanlı kanunnameleri, 16 yüzyılOsmanlı, Örfi hukuk