Örtük Edilgenlik İşaretleyicisi Olarak -lAr

Authors : İsa SARI

Pages : 237-250

Doi:10.20427/turkiyat.902339

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2021-12-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Yalnızca biçimbilgisel düzeyde ve süreçlerle değil; sözdizimsel, sözlüksel, edimbilgisel başkaca düzey ve süreçlerle de şekillenip ortaya çıkabilen ve birbirinden bağımsız çok farklı yollarla işaretlenebilen edilgenlik, Türkçede çokluğu ifade etmede kullanılan -lAr ile de ikincil olarak işaretlenebilmektedir. Daha çok üçüncü kişi eylem çekiminde, tüm zamanlarda ve kiplerde ortaya çıkabilen -lAr biçimbiriminin edilgenliği işaretleme işlevi, çoğu araştırmacı tarafından göz ardı edilmiş ve gerek monografilerde, gerek betimleyici gramerlerde ekin bu işlevine ya çok az değinilmiş ya da hiç değinilmemiştir. Tüm bunlardaki temel neden ise, edilgenliğin bir kategori olarak değil, belirli ekler çerçevesinde sınırlandırılmış olması ve işlevden ziyade yapıdan hareketle şekillenen formal bakış açısıdır. Bu çalışmada, temel işlevi çokluk işaretleme olan ancak abartma ve saygı bildirme, anlama yaklaşıklık ve benzerlik katma gibi çeşitli işlevleri de bulunan -lAr ekinin daha çok yüklem konumunda bulunan ve üçüncü kişide çekimlenmiş eylemlerde örtük insert ignore into journalissuearticles values(dolaylı); edilgenlik işaretleme işlevine çeşitli örnekler etrafında temas edilecek ve diğer edilgenlik işaretleyicileri içerisindeki yeri irdelenecektir.
Keywords : Türkçe, edilgenlik, çatı, çokluk eki, lAr