GEÇMİŞTEN KAÇIŞIN BİR SEMBOLÜ OLAN “LENİNOPAD”IN UKRAYNA VE RUS BASININDA YANKILARI

Authors : Samet YERKÖY

Pages : 77-109

Doi:10.20427/turkiyat.1094114

View : 21 | Download : 8

Publication Date : 2022-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Ukrayna’da, 2013-2014 yılları arasındaki Rusya’ya karşı baş gösteren protestolar sonucunda Lenin’in ülke genelindeki anıtlarının yıkılması hem ulusal hem de yerel düzlemde önemli bir yankı uyandırmıştır. Sovyetler Birliği’nin dağılması ve komünizmin çöküşünün ardından Putin’in Velikorus şovenizmi, Ukrayna’ya asker göndermesi ve Kırım’ın ilhakı gibi yaşanan gelişmeler, Ukrayna ulusunun öfkeyle Lenin’in anıtlarını yıkmasına neden olmuştur. Bu fenomen, “Leninopad” ya da “Lenin’in çöküşü” olarak adlandırılmış ve Ukrayna’daki desovyetizasyonun sembollerinden biri haline gelmiştir. 1991 yılında bağımsızlığını kazanan Ukrayna, diğer eski Sovyet cumhuriyetleri arasında kilometre kare başına en yüksek Lenin anıtına sahip ülke olmuştur. Bütün bu anıtlar, 1990’ların başındaki bağımsızlık hareketi sonucunda, 2004 yılı Turuncu Devrim döneminde ve 2014 yılı Onur Devrimi sürecinde üç farklı dalgada devrilmiştir. Makalede, dördüncü dalga olan “Leninopad” döneminde anıtların yıkılmasının ardındaki ideolojik ve politik nedenler incelenmiştir. Milliyetçiliğin yükselişi ve Leninopad fenomeninin Ukrayna’daki desovyetizasyon ve dekomünizasyon süreçlerini nasıl etkilediği anlatılmıştır. Ukrayna ve Rus basınında Leninopad ile ilgili haberler, Van Dijk\`in eleştirel söylem analizine tabi tutulmuştur.
Keywords : Leninopad, Ukrayna, Desovyetizasyon, Dekomünizasyon, Onur Devrimi, Leninfall, Ukraine, de Sovietization, Decommunization, Revolution of Dignity