ÇAĞDAŞ UYGUR TİYATROSUNDA AMANNİSAHAN: TOPLUMSAL CİNSİYET MERKEZLİ BİR BAKIŞ

Authors : Ecem Gül İLEK

Pages : 323-335

Doi:10.20427/turkiyat.1102197

View : 23 | Download : 16

Publication Date : 2022-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :1983 yılında Seyfettin Azizi tarafından yazılan ve çağdaş Uygur tiyatrosunun tarihî drama açısından önemli piyeslerinden birisi olan Amannisahan, 16. yüzyılda Yarkand Hanlığı döneminde yaşamış, Uygur on iki makamının derleyicisi ve düzenleyicisi Uygur bilgini Amannisahan’ın hayatını anlatmaktadır. Hem edebî hem müzikal ögelere sahip olan bu piyes, yazarı Seyfettin Azizi’nin Uygur toplumu ile ilgili çalışmaları sonucunda meydana gelmiş ve “tarihî drama” olarak nitelendirilmiştir. Amannisahan, piyes içerisinde sanatsal yönü, cesareti ve özgüveniyle yaşadığı toplumda kendisi için belirlenmiş çerçevenin dışına çıkan bir kadın karakter olarak kurgulanmıştır. Onun, padişah Abdürreşithan ile yaptığı evlilik, bu evlilik içerisinde bulunduğu roller ve saray erkânı karşısındaki konumu, toplumsal cinsiyet unsurları açısından Uygur kadının toplumdaki yeri, maruz kaldığı eşitsizlikler, sosyal ve bireysel sorumlulukları gibi birçok veriye kaynaklık etmektedir. Bu sebeple çalışma içerisinde Amannisahan adlı tiyatro eseri, Uygur tiyatro tarihi içerisindeki konumu ve yazarının edebî kişiliğiyle birlikte toplumsal cinsiyet merkezli bir bakış açısıyla incelenmiştir.
Keywords : Çağdaş Uygur tiyatrosu, Seyfettin Azizi, Amannisahan, toplumsal cinsiyet rolleri, kadın, Modern Uyghur theatre, Amannisakhan, gender roles, woman