BAKÜ’NÜN KURTULUŞUYLA İLGİLİ İSTANBUL GAZETELERİNDE YAYIMLANAN ASPARAGAS BİR HABERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Gıyas Şüküroğlu

Pages : 7-20

Doi:10.20427/turkiyat.1218086

View : 189 | Download : 145

Publication Date : 2023-12-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalenin araştırma konusu, İstanbul’un önde gelen gazetelerinin 14-15 Ağustos 1918 tarihlerindeki sayılarında yayımlanan Bakü’nün Bolşevik tahakkümünden kurtarıldığıyla ilgili bir haber ve aynı haber üzerine yapılan değerlendirmelerdir. Haberin nasıl ve hangi koşullarda ortaya çıktığı ve İstanbul gazetelerinin sayfalarına nasıl yansıdığı gibi hususlar, konunun araştırma problematiğini teşkil eder. Konuyla ilgili gazete haberleri, köşe yazıları ve birkaç arşiv belgesindeki kayıtların karşılaştırmalı yöntemle irdelenmesi sonucunda sorunun kaynağı tespit edilmiştir. Araştırma sonunda ulaşılan bilimsel bulgulara göre 13 Ağustos 1918’de İstanbul’a seyahat eden Kafkasyalı bir şahsa atfedilen sözler, İstanbul gazetelerinin sonraki günkü sayılarına müjdeli haber olarak yansımıştır. Askerî mekanizmanın iç haberleşmesinden sonra gazetelerdeki haberin 5 Ağustos 1918 tarihli ilk Bakü taarruzundan dolayı ortaya çıktığı anlaşılmıştır. Taarruzun başarısız sonucu, İstanbul gazetelerinin sayfalarına zafer olarak yansımıştır. Bu yanılgı, Kafkasya ile haberleşme olanaklarının zorluğu ve sınırlı oluşuyla doğrudan alakalı olmuştur. Günümüzde Bakü’nün 15 Eylül 1918’de kurtarıldığı çok iyi bilinen bir vakadır. Bu tarihten bir ay önce gazetelerde yayımlanan haberinin etkileri ve yankıları ise İstanbul kamuoyunun Bakü meselesine verdiği önemin ve şehrin kurtuluşunun sabırsızlıkla beklendiğinin açıkça göstergesidir.
Keywords : Kafkasya, Azerbaycan Cumhuriyeti, Kafkas İslam Ordusu, Bakü Harekâtı, İstanbul gazeteleri