ÜSKÜDAR KADI SİCİLLERİ IŞIĞINDA KADINLARIN GİYİM VE SÜSLENMELERİNE DAİR BİR İNCELEME

Authors : Seher Yücetürk

Pages : 21-34

Doi:10.20427/turkiyat.1247872

View : 170 | Download : 166

Publication Date : 2023-12-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Giyimin tarihi, insanlık tarihi kadar eskidir. Giyime ait süreç, zaman içerisinde değişkenlik göstererek şekillenmiştir. İnsanlar erken dönemlerde asgari olarak vücutlarının mahrem yerlerini kapatmak için çeşitli malzemelerden yararlanmışlar ve giysi benzeri şeyler üretmişlerdir. Giyim ile ilgili bir sonraki adımı, insanların vücutlarını iklim şartlarına karşı korumak ihtiyacından doğan örtünme oluşturmaktadır. Bu doğrultuda çeşitli bitki liflerinden, kumaşlardan, keçeden, deriden, pamuktan ve muadilinden, -kıyafet olması mümkün olan- her türlü malzemeden kıyafet üretmişlerdir. İlerleyen zaman ve bilgi birikimi sayesinde giyim, insanları kültürel ve ekonomik anlamda yansıtması bakımından şekillenmiştir. Çünkü kültür, insanları çevrelerine tanıtan önemli bir giysidir. Kişiler, sessiz ve görsel bir dil olan giysileri kullanarak kendi kültürlerini yansıtabilirler; siyasi, ekonomik, kültürel ve daha pek çok konuda karşı tarafa mesaj verebilirler. Osmanlı kadınlarının giysileri kullanırlarken ekonomik ve kültürel faktörlerin yanı sıra dini ritüellerin de etkisinde kaldıkları tespit edilmiştir. Sicillerden edinilen bilgiler ışığında konuyu açıklamak üzere Üsküdar sicillerinden faydalanılmıştır. Klasik dönem Osmanlı toplumunda kadınların giyimleri konusunda hangi etkenlerin tesirinde kaldıklarını, giyim ve kuşamlarında nelere dikkat ettiklerini, giyimlerinin malzemelerinde ve kalitesinde nelerin ön plana çıktığı gibi daha birçok sorunsala cevap bulmak amacı ile Üsküdar sicillerine başvurulmuş ve 16. yy sonları ile 17. yy başlarından bazı defterler 1596-1603 tarihleri arasında 10 defter taranarak konu ile alakalı veri sunanlardan istifade edilmiştir. Üsküdar mahkemesine yansıyan spesifik örnekler ön plana çıkarılarak ilgili başlıklar altında değerlendirmeler yapılmaya çalışılmıştır.
Keywords : Mahkeme, kadın, giyim, süslenme, ziynet eşyası