Einbildungskraft Kavramının Türkçe Felsefe Sözlüklerindeki Yolculuğu ve Kant’ın I. Kritiği’nden Hareketle Muhayyile Melekesi Üzerine Düşünmek

Authors : Ayşe Hilal AKIN

Pages : 141-165

Doi:10.54659/ulum.1126697

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2022-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Einbildungskraft teriminin Türkçe felsefe sözlüklerindeki Fransızca karşılığından hareketle imagination terimi üzerinden bir soruşturma gerçekleştirir. Kant’ın eleştirel felsefesi içerisinde terimin kullanım alanlarına işaret etmeyi amaçlar. Bu yönde, felsefenin yapıtaşı sayılan kavramlar ve bunların zihnî bir geleneğin sürdürülebilmesi adına taşıdığı anlamları bir arada tutan felsefe sözlüklerinden bazıları çalışmaya konu edilmektedir. Felsefenin kavramlarıyla teşekkül eden kültürel hafızanın aktarımı ve terimsel ihyâ faaliyetinin önemi üzerinde durulmaktadır. Bu çalışma ile geçmişten günümüze felsefe ıstılâhına hâkim olmanın, Kant’ın eleştirel felsefesindeki kavramların Türkçede yeniden inşa edilmesin-deki önemine işaret edilmektedir. Böylelikle, Einbildungskraft terimi üzerinden, Kant’ın verdiği manalar ve Türkçeye çevrimde tercih edilen kelimeler üzerinde durulmaktadır. Dilde ıslâh faaliyetinin değeri ve düşünce geleneğine bağlanma ihtiyacının önemi vurgulanmaktadır. Bu manada Kant’ın, kendi eserlerindeki terimsel tutumu ve kavram seçimleri ele alınmaktadır. Kant’ın, kavram inşasına dair eleştirel felsefesi içerisindeki değinilerine yer verilmektedir. Diğer yandan felsefî bir kavramın taşıdığı anlam yükünü en iyi karşılayacak terimin seçimi hususunun önemi üzerinde durulur. Kant’ın Einbildungskraft teriminin Türkçedeki karşılıkları ve bu kelimelerin, kavramın karşılığı olarak yeterliliklerine işaret edilmiştir. Kavramın kendi içerisinde taşıdığı nüansların ayırt edilmesi adına eleştiri öncesi dönem ve eleştirel dönemdeki kullanımları üzerinde durulmuştur.
Keywords : hayal gücü, Kant, muhayyile, Felsefî Terminoloji, Eleştirel Felsefe