STRATEJİK DÖNÜŞÜMLER ÇERÇEVESİNDE ABD’NİN ORTADOĞU POLİTİKASININ ANALİZİ (1990-2024)

Authors : Mehmet Emir

Pages : 97-155

View : 163 | Download : 49

Publication Date : 2024-09-02

Article Type : Review Paper

Abstract :Amerika Birleşik Devletleri (ABD), günümüz dünyasında icra ettiği politikalarla en etkili aktördür. Soğuk Savaş’ın bitişinden sonra, ABD, tek kutuplu yeni dünya düzeninin hegemonu olarak sert gücüyle politikalarını diğer aktörlere kabul ettirmek istemiştir. Bu çerçevede, Ortadoğu bölgesi, ABD’nin gücünü göstermesi için elverişli bir alan olmuştur. ABD’nin Ortadoğu’yu kendi planları çerçevesinde şekillendirebilmesi için icra edilen Körfez Savaşı, bu bakımdan kapıların sonuna kadar açılmasını sağlamıştır. Ortadoğu’da aralıklarla operasyon yapan ABD için 11 Eylül 2001 saldırıları daha da elverişli bir hareket alanı açmıştır. Büyük Ortadoğu Projesi ve Arap Baharı gibi süreçlerle 2010 yılından itibaren bölgedeki halklar ve devlet dışı aktörler de ABD’nin tasarım planına dahil edilmiştir. Bu makale, Soğuk Savaş sonrasında ABD’nin Ortadoğu politikasında değişen stratejilerine rağmen hiç değişmeyen çıkarlarını gerçekleştirme motivasyonunu analiz etmektedir. Bölgesel aktörlerin ABD politikalarına karşı tepkileri, kapsamlı bir şekilde kesitsel olarak incelenmiştir. ABD’nin sert gücüyle bölgeye defalarca kez müdahalelerine ve açık bir şekilde İsrail’e destek vermesine rağmen diğer aktörlerin neden bu tehdide karşı birlik ve bütünlük oluşturamadığına da yanıt aranmıştır. Çalışma, Realizm teorisi çerçevesinde bölgesel güç dengesinin değişimi ve dönüşümünü analiz ederek, Uluslararası İlişkiler alanına özgün bir katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Keywords : ABD, Ortadoğu, Arap Baharı, 11 Eylül