Kapılarını Açmayan Kent: İç Göç Filmlerinde İstanbul (1980-2006)

Authors : Şeyma BALCI

Pages : 200-230

Doi:10.32739/etkilesim.2023.6.11.195

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2023-04-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Tüm dünya kentleri gibi İstanbul da tarih boyunca bir “göçmen kenti” olur. Cumhuriyet tarihinin ilk yıllarından itibaren kente göç süreci zayıftır. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kırsal bölgelerin yapısal karakterinde değişim başlar. 1950 sonrasında yaşanan kitlesel göç hareketiyle de kentleşme ve kent yeni bir hâle bürünür. 1980’lerin ikinci yarısında ise kentlere “travmatik göçle” Doğu ve Güneydoğu Anadolu’dan gelenler büyük şehirlerde yeni yoksulluk mekânlarında yaşamlarını sürdürür. İşte bu yaşanan dönüşümlerin bir biçimde görünür kılındığı alanlardan biri de sinemadır. Türk sinemasında 1980 sonrasında çekilen iç göç filmlerinde İstanbul’un nasıl temsil edildiğini irdelemeyi amaçlayan bu çalışmada film çözümlemesinde iç göç sürecinin tarihsel sosyolojik verileri ve trope’lar kullanılmıştır. Talihli Amele insert ignore into journalissuearticles values(Atıf Yılmaz, 1980);, At insert ignore into journalissuearticles values(Ali Özgentürk, 1982);, Yosma insert ignore into journalissuearticles values(Orhan Elmas, 1984);, Çaresizim insert ignore into journalissuearticles values(Melih Gülgen, 1984);, Bir Avuç Cennet insert ignore into journalissuearticles values(Muammer Özer, 1985);, Züğürt Ağa insert ignore into journalissuearticles values(Yavuz Turgul, 1985);, Bir Küçük Bulut insert ignore into journalissuearticles values(Faruk Turgut, 1990);, Uzak insert ignore into journalissuearticles values(Nuri Bilge Ceylan, 2002);, Güneşi Gördüm insert ignore into journalissuearticles values(Mahsun Kırmızıgül, 2009); ve Uzak İhtimal insert ignore into journalissuearticles values(Mahmut Fazıl Coşkun, 2009); filmlerinde İstanbul, ölümün, kayıpların ve mücadelenin verildiği bir kent hâline gelir. Filmlerin kendisi bu gerçeği dile getirir. Yaşayanların değil ölülerin kentidir İstanbul!
Keywords : iç göç, iç göç filmleri, Türk sineması, İstanbul, temsil