Öz Denetimi Güçlendirici Bir Vasıta Olarak Kur’an’da Şehâdet, Ru‘yet, Basîret ve Murâkabe

Authors : Adem ERGÜL

Pages : 1-28

View : 15 | Download : 18

Publication Date : 2021-11-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Nefsin arzularının sınırsızlığı, iç ve dış çevrelerin zaman zaman hedef saptırıcı vesveseleri ve ayartmaları karşısında sorumlulukların önem sırasına göre yerine getirilme zarureti, güçlü bir öz denetimi gerekli kılmaktadır. Hayatın tecrübeleri, ilim ve aklın gerekleri, öz denetimin lüzumunu hissettirse bile gerçekleşmesi için yeterli motivasyonu ve imkânı temin edemeyebilecektir. Yarattığı insanı en iyi bilen Yüce Mevlâ, rahmetinin bir sonucu olarak, Kur’an hidayetiyle insana öz denetimi güçlendirici vasıtalar vermiştir. Bunlardan biri de şehâdet ve murâkabe şuurudur. Görülmek ve izlenmek, kimi zaman rahatsız edici olsa da murakabe-i nefs için yardımcı bir unsurdur. Bu makale, şehâdet, murakabe, ru’yet, basar ve basîret gibi Kur’an kelimeleri etrafında oluşan murakabe dairelerini konu edinmektedir. Öncelikle ilgili kavramlar kısaca açıklanmış ve sonra da bu kavramların içeriğinden oluşan beş murakabe dairesinden söz edilmiştir. Bunlar: Öz benliğin şehâdeti, insanların şehâdeti, eşyanın şehâdeti, meleklerin şehâdet ve tescilleri ve nihâyet Hak Teâlâ’nın murakabe ve şehâdeti olarak sıralanmıştır. Daha çok âyetlerden yola çıkılmış, açıklayıcı rivayetlere yer verilmiş, zaman zaman tefsirlerimize müracaat edilmiş ve kimi zaman da konuyla ilgili sosyal psikoloji ve psikoloji alanındaki kaynaklara atıfta bulunulmuştur. Bu çalışmanın, kişilik eğitimi ve irade yönetimi alanında yapılan çalışmalara mütevazı bir katkı sunacağı düşünülmektedir.
Keywords : Tefsir, Öz Denetim, Murakabe, Şâhitlik, Basîret