Hilâfet Yönetim Sisteminde Halifenin Göreve Gelmesinde Seçimin Yeri -Ehlü’l-Hall ve’l-Akd Modeli-

Authors : Yahya SOLMAZ

Pages : 145-169

View : 13 | Download : 12

Publication Date : 2022-05-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Sosyal bir varlık olan insan, tabiatı gereği bir arada ve toplu halde yaşamaya ihtiyaç duymaktadır. Bu özelliğinin bir sonucu olarak insanlar, tarih boyunca topluluklar halinde yaşaya gelmiş ve gerek her bir ferdin huzurunun temin edilmesi gerekse bir bütün olarak toplumun doğru yönetiminin sağlanması gibi amaçlarla içlerinden birini yönetici ve lider olarak tayin etme ihtiyacı hissetmişlerdir. İslam âlimleri de bu ihtiyacı dikkate almış ve devlet başkanının seçilmesi/belirlenmesi meselesini nas ve akıl ilişkisi bağlamında ilahî ve beşerî yönleriyle incelemiştir. Ayrıca dinin en saf haliyle yaşandığı Hz. Peygamber ashabının hayatta olduğu dönemin tecrübelerini dinin temel ilkeleri ile harmanlamış ve bu değerlendirme ışığında bir yöntem ortaya koymaya çalışmışlardır. Halifenin ehlü’l-hall ve’l-akd diye nitelendirilen bir heyet veya seçici kurul tarafından seçilmesi de bu bağlamda öne çıkmaktadır. Bu çalışmamızda İslam âlimlerinin konuyla ilgili görüşleri râşit halifeler devrinde hayat bulan uygulamalar dikkate alınarak incelenmiş ve halife seçiminde ehlü’l-hall ve’l-akd modeli ile ilgili bir değerlendirme ortaya konmaya çalışılmıştır.
Keywords : Halife, Seçim, Ehlül hall vel akd, Hilâfet