Hâss Lafzın Delâleti Çerçevesindeki Tartışmalar Ve Furû Fıkha Yansımaları (Hanefî Ve Şâfî Mezhebi Özelinde)

Authors : Salih GÜNER

Pages : 31-53

View : 14 | Download : 14

Publication Date : 2022-05-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Hâss lafzın delâleti ve beyanı problemi fıkıh usûlünde önemli bir yer teşkil etmektedir. Zira hâss lafzın delâleti ve beyanı hakkında benimsenen usûl, farklı usûl kaidelerine de etki etmekte ve bu da beraberinde usûl ve furû alanında mezhepler arasında görüş farklılığının meydana gelmesine sebep olmaktadır. Hanefî usûl âlimlerine göre hâss lafzın delâleti kat’î olmakla birlikte lafza gelen ziyade nesih kapsamındadır ve Kuran’ın hâss lafzının haber-i vâhid veya kıyas ile beyan edilmesi mümkün değildir. Diğer taraftan Şâfî usûlcülere göre, hâss lafzın delâleti kat’î olmakla birlikte lafza gelen ziyade nesih değil; beyan kapsamındadır ve Kuran’ın hâss lafzının haber-i vâhid ve kıyas ile beyan edilmesi mümkündür. İki mezhep arasındaki bu farklılık, farklı usûl kaidelerinde farklı görüşlerin benimsenmesine neden olmuş ve bu durum furû fıkıhta da kendisini hissettirmiştir. Çalışmamızda, her iki mezhebin hâss lafza bakış açısı incelenecek, bunun akabinde usûl-furû farklılaşmasının sebep ve sonuçları tespit edilmeye çalışılacaktır.
Keywords : Hâss Lafız, Delâlet, Hüküm, Usûl, Furû