Sebe Yazıtları Işığında İslâm Öncesi Yemen`de Mabed

Authors : Büşra Nur Güler

Pages : 81-116

Doi:10.56361/usul.1473893

View : 100 | Download : 84

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İslâm’ın kökeni tartışmaları bağlamında Arap Yarımadası’nın İslâm öncesi durumu, oryantalistler ve Geç Antikçağ araştırmacıları tarafından incelenmiştir. Bu araştırmaların bir odağını Yemen’den kuzeye göç eden kabilelerin inanç ve geleneklerinin de taşındığı tezine dayalı etkileşim iddiaları oluşturmuştur. Bu araştırma, İslâm öncesi Yemen’in çoktanrılı döneminde (MÖ. VIII-MS. IV), yeri ve göğü/ insanı ve tanrıyı birbirine bağlayan bir eksen olarak görülen ve dinin aslî unsuru olduğu ima edilen mabedi Sebe yazıtları ışığında incelemeyi hedeflemektedir. Yazıtların tasnifi mabedin kulun tanrısıyla buluştuğu harem bölgesi, kralın siyasî hamlelerinin hamisi olduğu kadar kulluğunu ikrar ettiği bir meşruiyet zemini, kehanet girişimlerinin yapıldığı bir hukuk mercii, vergiler ve takdimeler çevresinde şekillenen bir ekonomik merkez olduğunu göstermiştir. Bir diğer yönüyle mabedler yazıtları ve takdim emtiasını bünyesinde taşıyarak bir arşiv vazifesi üstlenmiş, Sebe medeniyetinin bugüne taşınmasına katkı sağlamıştır. Mabedlerin mekan olarak yüklendiği anlam çerçevesinin tespiti ayrıca İslâm’ın kendisinden önceki mabed geleneği üzerinde gerçekleştirdiği tashih ve dönüşümün izlerine dair bir perspektif imkanı sunacak, etkileşim tezlerinin değerlendirilmesine katkı sağlayacaktır.
Keywords : İslâm öncesi, Yemen, Sebe, Yazıtlar, Mabed