İLAÇLARLA ETKİLEŞİM POTANSİYELİNE SAHİP HAYVAN SAĞLIĞINDA DA KULLANILAN TIBBİ BİTKİLER

Authors : Mustafa YİPEL, Aysun İLHAN, İbrahim Ozan TEKELİ, Fatma Ceren KIRGIZ, Erdinç TÜRK, Sara Buşra EMİROĞLU

Pages : 13-26

Doi:10.38137/vetfarmatoksbulten.716684

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2020-05-08

Article Type : Review Paper

Abstract :Bitkiler, binlerce yıldır hayvanlarda verimin artırılması, hastalıklardan korunma ve tedavi amacıyla kullanılmaktadır. Korunma ve tedavide konvansiyonel ilaçlarla eş zamanlı olarak kullanılan bitkiler, sahip oldukları ikincil bileşikler insert ignore into journalissuearticles values(alkaloidler, glikozitler, reçineler gibi); nedeniyle ilaçlarla aralarında farmakokinetik insert ignore into journalissuearticles values(Emilim: taşıyıcılar, kompleks oluşumu, gastrointestinal motilite ve pH; Dağılım: plazma proteinlerine bağlanma; Biyotransformasyon: Faz I ve II tepkimeleri; Atılım: idrar pH`sı ve taşıyıcıların modülasyonu); ve farmakodinamik insert ignore into journalissuearticles values(antagonizma, sinerjizma ve ilave etki); düzeyde etkileşme potansiyeline sahiplerdir. Bazı etkileşimler ilaç etkinliğinin artması veya potansiyel yan etkilerinin azalması şeklinde ortaya çıksa da bitki-ilaç etkileşimleri çoğunlukla istenmeyen etkiler şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu istenmeyen etkiler farmakokinetik parametrelerde insert ignore into journalissuearticles values(Ydoruk, Cdoruk, EAA gibi);, ilaç etkinliğinde ve toksisite düzeyinde değişiklikler şeklinde meydana gelebilmektedir. Bu derlemede ilaçlarla beraber kullanıldıklarında istenmeyen etkileşim potansiyellerine sahip hayvan sağlığında da kullanılan tıbbi bitkiler ve etkileşim sonucu meydana gelebilecek değişiklikler hakkında bilgi vermek amaçlanmıştır.
Keywords : Farmakodinamik etkileşim, Farmakokinetik etkileşim, İlaç etkileşimi, Toksisite, Veteriner tıbbi bitkiler, Tıbbi bitkiler