VETERİNER FARMAKOLOJİ VE TOKSİKOLOJİ’DE META-ANALİZ, SİSTEMATİK DERLEME VE HIZLI DERLEME

Authors : Hikmet Özgün İŞCAN, Abdurrahman AKSOY

Pages : 55-69

Doi:10.38137/vftd.1077324

View : 11 | Download : 9

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Etkili veteriner klinik uygulamaları için kanıta dayalı karar aşaması en önemli unsurlardandır. Veteriner hekimliğinde kanıta dayalı uygulamalar, insan hekimliğindeki araştırmalardan köken almıştır. İnsan sağlığındaki kanıta dayalı tıp ise klinik deneyimler, klinik durumlara ilişkin tedavi kararı alma aşamasında kullanılan bilimsel kanıtlara dayanır. Bilimsel kanıtlar araştırmaların sonuçlarından elde edilerek ortaya konan veriler olup, dahil etme ve hariç tutma ile geliştirme kriterleri araştırmanın niteliğine göre farklılık gösterebilmektedir. Klinik denemeler ise farklı olarak, hedef popülasyonun bir örneklemi üzerinde gerçekleştirilir. Bu sebeple tek bir çalışmayı temel almak yerine birden fazla çalışmanın sentezini yaparak değerlendirmek ve sonuca ulaşmak daha uygun olacaktır. Kanıtların sentezi birden fazla kaynağın elde ettiği sonuçların birleştirilmesi ile gerçekleştirilir. Kanıt sentezi için araştırma soruları ve verilerin sentezini içeren çok sayıda yöntem bulunmaktadır. Uzun yıllardır beşerî hekimlikte başarıyla uygulanan araştırmalarda kanıta dayalı karar aşaması üzerine çalışmalar veteriner hekimliği açısından yeterli değildir. Özellikle Veteriner Farmakoloji ve Toksikoloji açısından ise konu ile ilgili çok az yayın mevcuttur. Bu derlemede sentez yöntemlerinden; meta-analiz, sistematik derleme, hızlı derleme yöntemleri ve tanımlamaları özetlenerek, araştırmacıların ileride konu ile ilgili yapacağı araştırmalar için temel oluşturması hedeflenmiştir.
Keywords : Hızlı derleme, Meta analiz, Sistematik derleme, Veteriner meta analiz