PAPAVER SOMNIFERUM (HAŞHAŞ) BİTKİSİNİN ALKOLOİDLERİNİN FARMAKOLOJİK ve TOKSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİ

Authors : Pınar Portakal, Tugba Gürkök Tan

Pages : 1-10

Doi:10.38137/vftd.1398945

View : 160 | Download : 155

Publication Date : 2024-04-29

Article Type : Review Paper

Abstract :Endüstriyel ve tıbbi açıdan önemli bir bitki olan Papaver somniferum L. (haşhaş) uzun bir kullanım geçmişine sahiptir. Haşhaş, morfin, kodein, tebain, papaverin, noskapin ve narsein gibi güçlü alkaloidleri üretmektedir. Bu alkaloidler, ağrı kesici (analjezik), öksürük bastırıcı (antitusif) ve bazı durumlarda yatıştırıcı (sedatif) etkilere sahiptir. Morfin, kodein ve diğer alkaloidler, şiddetli ağrıları hafifletmek için kullanılan güçlü analjeziklerdir. Bu nedenle, cerrahi operasyonlar veya şiddetli ağrı durumlarında kullanılmaktadırlar. Uygun şekilde kullanıldığında, ağrıyı hafifletebilirler, ancak kötüye kullanıldığında bağımlılık ve yan etki riski taşırlar. Kodein ise öksürüğü bastırıcı etkisi nedeniyle öksürük şuruplarında sıkça kullanılmaktadır. Bazı alkaloidler, uykusuzluk tedavisinde kullanılabilirler. Bu etkilerinin yanısıra antioksidan, antimikrobiyal, antikanser etkileri de araştırılmaktadır. Bu derlemede, haşhaş bitkisinin alkaloidlerinin bazılarının farmakolojik ve toksikolojik özellikleri hakkında bilgiler verilmesi amaçlanmıştır.
Keywords : Alkaloid, farmakoloji, haşhaş, Papaver somniferum, toksikoloji