Dr. Nicolaes Tulp’un Anatomi Dersi Adlı Tablosunun Peirce’nin Göstergebilim Yaklaşımıyla Çözümlenmesi

Authors : Melih ÇOMAK, Funda UZDU YILDIZ

Pages : 83-94

Doi:10.17484/yedi.717493

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2020-07-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Anlam kavramı her oluşumun içerisinde bulunmaktadır. Anlam kişiden kişiye göre değişim göstermemektedir. Bu durum da anlamın, içkin bir yapıya sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Göstergebilimde önemli olan içkin durumda bulunan anlamın yorumlanıp değerlendirilerek ortaya konmasıdır. Böylelikle anlamlandırma dediğimiz kavram ortaya çıkmaktadır. Göstergebilim anlamdan ziyade anlamlandırmayı inceleyen bir bilim dalıdır. Anlam tek olmakla birlikte anlamlandırma değişim göstermekte ve böylece ortaya farklı anlamlandırma biçimleri çıkmaktadır. Göstergebilim çalışmaları zaman içerisinde ortaya çıkmakla birlikte Fransız Göstergebilim Okulu ve Charles Sanders Peirce etrafında şekillenmiştir. Fransız Göstergebilim Okulu, Algirdas Julien Greimas etrafında şekillenirken, Amerikan Ekolü olarak adlandırabileceğimiz yönelim ise Peirce’nin ortaya koyduğu yaklaşım temelli şekillenmiştir. Her ne kadar Greimas ekolünde felsefe önemli bir yer tutsa da Peirce ekolünde felsefe, mantık ve matematik temelde yer almaktadır. Bu durum iki yaklaşım arasındaki farkı da ortaya koymaktadır. Greimas yaklaşımı metinlere ve diğer çalışma alanlarına kolaylıkla uygulanabilirken Peirce’nin yaklaşımı sahip olduğu temeller ve bakış açısı nedeniyle daha kısıtlı bir inceleme ve çalışma alanı sunmaktadır. Bu çalışmada ele alınan Rembrandt Harmenszoon van Rijn’in Dr. Nicolaes Tulp’un Anatomi Dersi adlı tablosu Peirce’nin göstergebilim yaklaşımından yola çıkılarak çözümlenmeye çalışılmıştır. Çözümleme süreci üçlüklere dayandırılarak ve her bir üçlük ayrı ayrı başlıklarda ele alınarak gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın diğer alan çalışmalarından farkı Peirce’nin tüm gösterge üçlüklerini ele alıp incelemesidir. Böylelikle bir sanat eseri Peirce’nin üçlüklerinden faydalanılarak mantıksal ve göstergebilimsel olarak çözümlenmiştir.
Keywords : Göstergebilim, Charles Sanders Peirce, Rembrandt, Dr Nicolaes Tulpun Anatomi Dersi, sanat