Jean Genet Oyunlarında Törensilik Bağlamında Kurbanla Faili Aynı Bedende Okumak
Authors : Berkay ERDOĞAN
Pages : 1-13
Doi:10.17484/yedi.882830
View : 11 | Download : 13
Publication Date : 2021-07-09
Article Type : Research Paper
Abstract :Bu çalışma Absürd Tiyatro’nun önemli temsilcilerinden Jean Genet’nin Hizmetçiler, Balkon ve Zenciler oyunlarında sıkça araştırılan törensilik kavramını daha önce bu kavramla ele alınmamış Nietzsche’nin ahlak felsefesi üzerinden incelemektedir. Bu çerçevede Genet’nin kurduğu törensi yapının hem ironi ile nasıl tersyüz edildiği hem de köle ahlakına sahip ötekileştirilmiş bireylerin efendi ahlakına nasıl ve ne şekilde dönüştüğü soruları araştırılmaktadır. Genet’nin törensi yapıyı kurarken ironi ile erittiği tersyüz etme; gerçek ile oyun, oyuncu ile seyirci, oyuncu ile rol ilişkisi ve oyuncunun oyun içinde rolleri bağlamında ele alınır. Genet’nin anarşist sayılan dünya görüşü, iktidar ilişkilerini ezen-ezilen üzerinden oyunlarına yansıtmaktadır. Ritüeli çağrıştıran oyun yapısı, ezilenlerin ezen statüsüne geçmesi için ayna metaforuyla düzenlenen kurgusal bir düzlemdir. Gerçeklik yanılsaması içinde oyun sonunda ezilenler tarafından iktidar sahipleri katledilir. Nietzsche’nin efendi ve köle ahlakı içinde düşündüğü iktidar olgusu da bu yapıda birleşir. Soylu ahlak karşısında, güç istenciyle dolu köle ahlakı hınç ile iktidar sahiplerine öykünür. Köle konumundaki oyun kişileri hıncın sonucu olarak intikam alma isteğiyle eyleme geçer ve birer katil olarak varlıklarını kanıtlar. Böylece Genet’nin ezilenleri bir başkaldırı olarak ölümle sonuçlanan yazgılarını törensilik bağlamında ele alır ve oyun kişileri efendi köle ahlakını tek bedende buluşturarak sisteme başkaldırır. Sonuçta ötekileştirilmiş ve ezilen statüsündeki oyun kişileri ironi ile törensi yapı içinde Nietzscheci bir bakışla köle ahlakından soylu ahlakına geçerek gerçekleştirdikleri ölüm ile kurbanla faili tek bedende buluşturarak varlıklarını kanıtlarlar.Keywords : Genet, Törensi, Nietzsche, Hizmetçiler, Balkon, Zenciler