Seramiğin Bir Kap Olarak Ölü Gömme Geleneklerinde Rolü

Authors : Ali Temel KÖSELER

Pages : 137-149

Doi:10.17484/yedi.1027373

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2022-01-28

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanlığın yerleşik yaşama geçmesinden sonra ortaya çıkan ihtiyaçlarını karşılamak üzere seramik çamurunu şekillendirip pişirerek kendisine seramik kap yapması, belki de en önemli buluşlarından biri olmuştur. Seramik kapların üretilmeye başlanmasından günümüze kadar geçen tarihsel süreçte seramik, değişen işlevi ve biçimiyle hep insanın yanında olmuş, ona eşlik etmiştir. Bu uzun tarihsel süreçte kendi içinde sürekli bir değişim ve gelişim göstererek zengin bir gelenek, zengin bir bilgi birikimi yaratmıştır. Doğada çok bulunması ve şekillendirilmesi kolay bir malzeme olmasının avantajıyla, onu şekillendiren seramikçilerin ellerinde sayısız biçimde ve çeşitlilikte eşsiz güzellikteki seramiklere dönüşmüştür. Seramik kaplar, yiyecek ve içecekleri, değerli sıvıları, mücevherleri, ilahi güçlere verilen sunuları ve daha birçok şeyi; sahip olduğu iç boşluğunda saklayıp korumanın, bir yerden bir yere taşımanın yanında, bu dünyadaki yaşamı sona eren insanı, içinde saklayıp koruyarak, insanın bilinmeze olan yolculuğunda ona eşlik eder. Ölenin ardından tutulan yas, düzenlenen törenler ve ölünün gömülme biçimi her toplumda farklılık gösterse de seramik gömme gelenekleri içinde farklı roller üstlenmiş ve insanla yaşamı boyunca sürdürdüğü ilişki ölümünden sonra da devam etmiştir. Bu araştırmada, antropolog ve arkeologların ölü gömme gelenekleri üzerine yaptıkları araştırmalar ve saptamalar ışığında, seçilen tipik seramik kapların ölü gömme geleneklerinde oynadıkları roller incelenecek ve seramiğin ölüm sonrası insanla kurduğu ilişki ortaya koyulmaya çalışılacaktır.
Keywords : Seramik, ölü gömme, gelenek