Rus Avangardında Faktura ve Doku ile İlişkisi

Authors : Zelfi Buse Yilmaz, Gülderen Görenek

Pages : 115-128

Doi:10.17484/yedi.1342474

View : 58 | Download : 55

Publication Date : 2024-01-29

Article Type : Research Paper

Abstract :20. yüzyılın başlarında, resimde Modern sanat yaklaşımı bağlamında, Doku ve Faktura terimleri, farklı olsalar da ortak özelliklerinden dolayı zaman zaman birbirleriyle karıştırılabilmektedir. Doku, dokunma ve görme duyularına hitap ederek, bilinçaltının evrensel deneyimlerine dayanan bir öğedir ve çevredeki her türlü nesnenin yüzey özelliklerini ifade eder. Sanatta ise, farklı amaçlara yönelik olarak gerçek doku, taklit doku gibi çeşitli doku türleri kullanılmıştır. 20. yüzyılın ilerleyen dönemlerinde, resim sanatına, farklı nesnelerin eklenmesiyle birlikte, sanatçılar gerçek dokuyu eserlerinde kullanmaya başlamışlardır. Gerçek doku, Faktura ile en fazla ilişkiselliği bulunan doku türüdür. Faktura, malzemenin veya nesnenin dokusu ve diğer nitelikleri üzerinden eserin özgünlüğünü belirten önemli bir kavramdır. Bir eserin Faktura’sından bahsedilirken malzemenin veya nesnenin dokusu ve tüm diğer nitelikleri önem kazanmaktadır. 1910-1923 yılları arasında Rusya\'da ortaya çıkan Faktura terimi, zaman içinde değişikliklere uğramış ve terimin anlamı üzerine çeşitli eleştiriler getirilmiştir. Bu çalışmada, Doku kavramıyla sanat eserine etki eden dış etkenler ve Nikolai Tarabukin\'in görüşleri aracılığıyla, yanılsamacılıktan kendine yeten bir nesne oluşturma süreçleri açıklanmıştır. Ardından, Doku teriminin etimolojik tanımı, teknik özellikleri ve farklı türleri ele alınmıştır. Bunun yanı sıra, Faktura teriminin etimolojik tanımı yapılmış ve Maria Gough\'un beş an üzerinden irdelediği Faktura terimindeki değişiklikler, Vladimir Tatlin\'in malzeme kültürü ve Konstrüktivistlerin terminolojisine yapılan atıflar yardımıyla açıklığa kavuşturulmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak, Rus avangardında \'Faktura\' terimi, bir sanat eserinin sadece tamamlanmış olmasına değil, aynı zamanda eserin üretim sürecini tamamladıktan sonra dahi kendi kendine yeten, bir işlevi üstlenerek bunu sürdüren esere atıfta bulunmak amacıyla kullanılmıştır.
Keywords : Faktura, doku, taklit doku, gerçek doku, kendine yeten nesne