Dijital Mahremiyet ve Kurumsal Sorumluluk: Kişisel Verilerin Korunmasında İletişim Teknolojilerinin Kamusal Rolü

Authors : Sıla Tanışık, Sevil Bal

Pages : 268-285

Doi:10.55609/yenimedya.1424182

View : 81 | Download : 78

Publication Date : 2024-06-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Teknolojinin insan-doğa etkileşimi bağlamında inşa ettiği araç-ortamlar, düşünme ve deneyim biçimlerinin dönüşmesine ilişkin tartışmaların zeminini oluşturmaktadır. Görmenin ve görülmenin yüceltildiği çağın kültürü olarak; göstergeler üzerinden tanımlanan anlamlandırma ve bireysel hazzın bu yeni formu, dijital iletişim teknolojileri üzerinden gerçekleşmektedir. Bu yönüyle; deneyim, ilişki, çatışma, gözetim, mülkiyet, iktidar tartışmasının merkezinde ise dijital mahremiyet olgusu yer almaktadır. 21. yüzyılda, dijital-kamusal alanda “kamu yararı”, “hak-yükümlülükler” çerçevesinde öne çıkan mahremiyet sorunsalı; literatürde bilgi-iletişim teknolojilerindeki gelişmeler, kamusal alan-özel alan ikircikliği, teknoloji kullanım yetkinliği ve özel alanın ihlali üzerinden incelenmektedir. Diğer yandan, kişisel mahremiyetin, dijital-kamusal görünürlüğünü, kurumsal sorumluluk ve ortak fayda ekseninde vatandaş-tüketicilerin mahremiyetinin gözetilmesine ilişkin dijital platformlar ve uygulamaları üzerinden değerlendiren araştırmaların oldukça sınırlı olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın amacı; kişisel verilerin korunmasına ilişkin hukuki çerçeveyi kapsayan bir kuram-uygulama tartışmasından hareketle; makro kurumların mahremiyet olgusuna ilişkin farkındalık ve görünürlük çalışmalarını ve mahremiyeti konu olan özne deneyimine yansımalarını dijital teknolojilerin sunduğu olanak(sızlık)lar üzerinden tartışmaya açmaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi, betimsel analiz ve doküman incelemesi gerçekleştirilmiştir. Literatür tartışmasında iletişim teknolojileri ve mahremiyet olgusu, denetim-gözetim bağlamında kavramsal ve kuramsal olarak ele alınmıştır. 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanun maddeleri yorumlanarak; mahremiyet tartışmasının ilkelerine işaret edilmiştir. Son olarak; kurumların kişisel veri mahremiyeti görünürlüğü/farkındalığı sağlayan çalışmaları, katkıları, sorun alanları ve etik tartışmasına değinilmektedir. Çalışmanın sonucunda, mevzuat üzerinden temel hatları belirlenmiş bir yasal prosedürün tanımlandığı; ancak sistemin yönetimi, kamuoyuna aktarımı ve vatandaş-tüketici farkındalığının artırılmasına yönelik uygulamaların geliştirilmesi-çeşitlendirilmesi gerektiği görülmüştür.
Keywords : Dijital, Enformasyon, Mahremiyet, Kişisel Veri, Gizlilik