Tecer Dağının (Sivas) karst hidrojeolojisi incelemesi

Authors : Tülay EKEMEN, Fikret KAÇAROĞLU, Kaan Şevki KAVAK

Pages : 109-124

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2006-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Tecer Dağı Sivas’ın yaklaşık 40 km güneydoğusunda yer almakta olup, Mestriştiyen-Tanesiyen yaşlı kireçtaşındaninsert ignore into journalissuearticles values(Tecer kireçtaşı); oluşmaktadır. Bu çalışmada, Tecer kireçtaşının hidrojeolojik özelliklerinin, su kimyası ve kalitesinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Tecer kireçtaşı, oldukça kırıklı, çatlaklı ve karstik yapılıdır. Birimde karstik yapı olarak çoğunlukla karenler, dolinler, düdenler, yeraltı kanalları ve mağaralar gözlenmiştir. Karstik Tecer kireçtaşındayeraltısuyu dolaşımı genellikle kireçtaşının çözünmesiyle genişlemiş eklemler, çatlaklar ve karstik kanallar boyunca yersel dolaşım şeklindedir. İnceleme alanında Tecer kireçtaşından boşalan kaynakların debileri 0.5-565 l/s arasında değişmektedir. Tecer kireçtaşından boşalan en büyük debili karstik kaynak olan Beşgözeler kaynağının debisi 150-565 l/s arasında değişmektedir. CaHCO’lı tipte olan bu suların elektriksel iletkenlik insert ignore into journalissuearticles values(EC); değerleri 215585 µS/cm arasında, sertlikleri ise 10-20 Fransız sertlik derecesi insert ignore into journalissuearticles values(oF); arasında değişmektedir. Kaynaklar, sulamasuyu açısından, ABD Tuzluluk Laboratuvarı Diyagramı’nda orta tuzlu-düşük sodyumlu sular insert ignore into journalissuearticles values(C2-S1); sınıfında yeralmaktadır. Tecer Deresi sularının EC değerleri 630-885 µS/cm arasında, sertlikleri 30-45 oF arasında değişmektedir. Karstik yapılara ve eklem sistemlerine ilişkin arazi gözlemleri, hava fotoğrafları ve uydu görüntüleri incelemelerine göre Tecer kireçtaşında özellikle süreksizliklerin denetiminde karstlaşma gelişmiştir. Kırık izleri, eklemler vefaylar ile karstlaşmanın yoğunlaştığı zonlar arasında oldukça belirgin bir uyumluluğun bulunduğu gözlenmektedir
Keywords : Hidrojeoloji, karst akiferi, karst kaynağı, Tecer Dağı, yeraltısuyu