Eosen Yaşlı Çeltek Formasyonunun Çeltek (Amasya) ve Sorgun (Yozgat) Sahalarındaki Organik Jeokimyasal İncelemeleri ve Hidrokarbon Üretme Potansiyelleri

Authors : Ebru Erdoğan, Ali Sarı, Abdurrahman Murat

Pages : 133-153

Doi:10.17824/yerbilimleri.1395438

View : 163 | Download : 90

Publication Date : 2024-08-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Çeltek (Amasya) ve Sorgun (Yozgat) sahalarındaki Eosen yaşlı bitümlü şeyllerin organik jeokimyasal özellikleri yardımıyla, bölgenin çökelim ortam koşullarının ve hidrokarbon potansiyellerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla da örneklerde; Rock-Eval piroliz, özütleme, Gaz Kromatografisi (GC), Modified Fischer Assay (MFA) ve organik fasiyes analizleri yapılmıştır. Mükemmel kaynak kaya özelliğine sahip olan bitümlü şeyllerin TOC değerleri Çeltek (Amasya) sahasında ortalama %9,71 ve Sorgun (Yozgat) sahasında ise ortalama %6,19’dur. HI, HI-OI, HI-Tmax, S2-TOC, S2/S3 parametreleri ve organik petrografik verilere göre kerojen tipleri; Çeltek (Amasya) sahasında Tip-I ve Tip-II, Sorgun (Yozgat) sahasında ise Tip-II’dir. Çeltek (Amasya) ve Sorgun (Yozgat) sahalarına ait örneklerin Tmax ortalamaları sırasıyla 439,6℃ ve 435,04℃’dir. Olgunlaşma ve Bitümen İndeksi değerlerine göre Çeltek (Amasya) sahasında örnekler atım başlangıcında iken Sorgun (Yozgat) sahasında ise hidrokarbon atımının olmadığı tespit edilmiştir. MFA analizine göre Çeltek (Amasya) sahasına ait örneklerin % petrol verimleri ortalama %5,13 olup orta ekonomik bir potansiyelde iken Sorgun (Yozgat) sahasında ise örneklerin ortalama % 2,20 petrol verimi ile ekonomik bir petrol potansiyellerinin olmadığı belirlenmiştir.
Keywords : Bitümlü Şeyl, Organik Madde, Kerojen, Fischer Assay, Organik Fasiyes, Hidrokarbon Potansiyeli