Fazio Lateralite Envanteri’nin Türkçe Geçerlilik ve Güvenilirlik Analizi

Authors : Nazlı Ateş, Furkan Bodur, Mustafa Çağatay Büyükuysal, Esra Babaoğlu, Ayşe Zeynep Yılmazer Kayatekin, Cenk Murat Özer

Pages : 107-114

View : 49 | Download : 77

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: El tercihinin belirlenmesi amacıyla en sık uygulanan anketlerden biri Edinburgh El Tercihi Anketi (EETA)’dir. Bu anketin güncelliğini yitirmiş maddeler içerdiği düşünüldüğü için Fazio Lateralite Envanteri (FLE) gibi modernize alternatifler oluşturulmuştur. Çalışmamızın amacı FLE’nin Türkçe güvenilirlik ve geçerlilik analizini yaparak ülkemizde de uygulanabilirliğini ölçmektir. Gereç ve Yöntem: FLE’nin orijinal versiyonunun Türkçe çevirisi Beaton prosedürüne göre gerçekleştirildi. Yaşları 18-34 arasında değişen 255 üniversite öğrencisine eş değer (paralel) formlar yöntemi ile Türkçe versiyonu bulunan EETA ve FLE uygulandı. İlk test uygulamasından 3 hafta sonra test-tekrar test yöntemi ile her iki test tekrar edildi. Anketlerin sonuçları EETA için lateralite katsayısı (LQ skoru), FLE için Lateralite İndeksi (Lİ) kullanılarak hesaplandı. Anket sonuçlarına göre katılımcılar sağ el baskın, sol el baskın ve ambidekstroz olarak gruplandırıldı. Bulgular: Paralel formlar yöntemine göre ilk ve ikinci uygulamalarda FLE ve EETA formlarının paralel (eş değer) oldukları görülmüştür (p=0,690 ve 0,566). Test-tekrar test yöntemine göre Lİ1, Lİ2 ve LQ1, LQ2 değerlerinin yüksek derecede ilişkili olduğu belirlendi (r>0.80). Çalışmamızda FLE için güvenirlik katsayısı 0.904, EETA için 0.947 olarak saptandı. Birinci uygulamada FLE’nin kapsam geçerliliği 0.846, ikinci uygulamada ise 0.800 olarak bulundu. Katılımcıların gruplandırılmasında FLE ve EETA arasında yaklaşık %90 uyum olduğu saptandı. Sonuç: Çalışmamızda elde edilen veriler, FLE’nin Türkçe versiyonunun geçerli ve güvenilir bir yöntem olduğunu göstermektedir. Bundan sonra yapılacak klinik araştırmalarda el tercihinin belirlenmesinde FLE’nin da kullanılabileceğini önermekteyiz.
Keywords : edinburgh el tercihi anketi, fazio lateralite envanteri, geçerlilik, güvenilirlik, lateralite