RÜYÂSIZ EDEBİYAT: KALP AĞRISI VE ZEYNO’NUN OĞLU

Authors : İbrahim ŞAHİN

Pages : 171-184

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2018-06-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Edebi eserlerini İkinci Meşrutiyet döneminde yayınlamaya başlayan Halide Edip Adıvar, kendi döneminin birçok romancısı gibi, eserlerinde sosyal problemleri ele almış ve yaşadığı devrin ideolojilerinden etkilenmiştir. Bilhassa ilk romanlarında Meşrutiyet Türkçülüğün etkisi görülen Halide Edip Adıvar, 1923’ten sonra, modern-mistik bir dünya görüşünü benimsemiştir. Halide Edip Adıvar’ın dili ile ideolojisi arasındaki ilişkiyi konu alan bu makalede, edebi dili biçimlendiren imaginative söylemin ve empresyonların, onun dilinde bulunmayışının ideolojisi ile ilişkisi üzerinde durulmaktadır. Çünkü Halide Edip Adıvar, dilin edebîliğinden ziyade roman vak’asının kronolojik anlatımına ve dilin anlaşılırlığına önem vermiştir. Halide Edip’in edebi dili bu sebeple imgelerden, empresyonlardan uzaktır. Onun dünya görüşünün modern yanı, ele aldığı konular karşısında rasyonel oluşu; mistik tarafı ise tasavvufu estetik bir tercih olarak benimsemiş bulunmasıdır. Bu yüzden Halide Edip’in dili dünya görüşüne uygun olarak imaginative değil, literaldir.
Keywords : Halide Edip Adıvar, dil ve ideoloji, edebî dil, rüya ve edebiyat, rüya ve dil, imaj ve edebi dil