AHMET MİTHAT EFENDİ JÖN TÜRK ROMANINI NEDEN YAZDI?

Authors : Mehmet YILMAZ

Pages : 123-148

View : 15 | Download : 13

Publication Date : 2021-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :II. Meşrutiyetin ilanından iki yıl sonra yayımlanan insert ignore into journalissuearticles values(1910); Jön Türk romanı Ahmet Mithat Efendi’nin son eseridir. II. Abdülhamit dönemi boyunca yönetimle uyumlu bir şekilde çalışan Mithat Efendi, bu eserinde siyasi görüşlerinde yaşanan değişimlerin panora- masını sunar. 1870’lerde Yeni Osmanlılarla birlikte hareket etmesine rağmen 1876’dan itibaren neden Yeni Osmanlılardan ayrıldığını ve II. Abdülhamit yönetimine karşı olumlu bir tavır içine girdiğini açıklar. Bununla birlikte İttihat ve Terakki’ye bakış açısını, II. Meş- rutiyet’in ilanı ile birlikte sosyal hayatta meydana gelen değişikleri bu eseri aracılığı ile tartışır. Siyasi tercihleri nedeniyle edebiyat tarihlerinde eleştirilen Ahmet Mithat Efen- di’nin edebiyatımızdaki yerinin doğru tespiti için Jön Türk romanının ayrıntılara bakıl- ması elzemdir. Bir yazarın eserlerinin temel yapısını etkileyen ideolojik sapmalar, dünya görüşünde meydana gelen değişiklikler aynı zamanda toplumda oluşan değişimlerin işaretlerini taşımaktadır. 19. Yüzyıl Osmanlı toplumu kültürel açıdan büyük bir dönü- şüm yaşarken bu dönüşümün siyasî sebepleri tarihçilerin tespitlerinden önce kültürel hayatın panoramasını sunan edebiyatçıların kaleminde yansımasını bulmaktadır. Bu çalışmada Jön Türk romanı Ahmet Mithat Efendi’nin dünya görüşünde yaşanan deği- şiklikler çerçevesinde ele alınmıştır. Bu değişim aynı zamanda sosyal hayatta meydana gelen değişiklerin bir göstergesidir.
Keywords : Jön Türk, İttihat ve Terakki Partisi, II Abdülhamit, Yeni Osmanlılar