YENİ YERALTI EDEBİYATI KAVRAMINA BİR BAKIŞ: BİZARRO KURGU

Authors : Demet Yilmaz

Pages : 19-36

Doi:10.26517/ytea.547

View : 202 | Download : 110

Publication Date : 2023-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik kurguların deneysel yollarla aşılmaya çalışıldığı günümüz roman sanatında anlatı unsurları bakımından marjinal bir görünüm sergileyen her eser yeraltı edebiyatı olarak sınıflandırılmaktadır. Son yıllarda yapılan çalışmalarla ana akım edebiyatta yer almayan metinleri kapsayan bir ifade olarak "yeraltı olma” durumunu aşan ve çeşitli incelemelerle özellikleri belirlenen yeraltı edebiyatı bir tür hâlini alır. Bu durumda biçim ve içerik bakımından ana akım edebiyata dâhil edilemeyen her metin, yeraltı edebiyatı türü altında kategorize edilmemelidir. Türler arasındaki sınırların giderek silikleşmeye başladığı çağdaş edebiyat dünyasında farklı türlerin unsurlarını aynı anda taşıyan anlatıların tasnifi kimi çatışmaları beraberinde getirir. Taşıdığı özelliklerin çeşitliliği sebebiyle herhangi bir türe dâhil edilemeyen kimi eserler, 2005 yılında bağımsız üç yayın kuruluşunun aldığı kararla bizarro kurgu olarak adlandırılmaya başlanır. Bizarro kurgu, hiç düşmeyen temposunun altında yatan eleştirel bakış açısı ve yıkıcı tavrı, aksiyonun önemli olduğu olay örgüsüne uygun şekilde hareket eden kişilerinin modern bireyi yansıtması ile dikkate alınması gereken bir türdür. Modern dünyanın bireyi sürüklediği doyumsuzluk, bizarro kurguyu ortaya çıkarır. Bizarro kurguya dâhil edilen metinlerin sonraki araştırmalarda inceleme konusu olabilmesi için teorik bir altyapı kurmayı amaçlayan bu çalışmada, bizarro kurgunun tanımı yapılmakta, diğer türlerle olan ilişkisi incelenmekte, özellikleri ortaya konulmakta ve Türkiye’deki durumuna değinilmektedir. Türk edebiyatında bizarro kurgu ilk kez bu yazı ile ele alınmaktadır.
Keywords : Yeraltı edebiyatı, yeni yeraltı edebiyatı, bizarro kurgu, roman, modern Türk edebiyatı