TANPINAR’IN MAHUR BESTE ROMANINDA “UZAMIN POETİKASI”: TAVAN ARASI VE ODA

Authors : Ömer Sağlam

Pages : 19-34

Doi:10.26517/ytea.557

View : 34 | Download : 34

Publication Date : 2024-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bachelard Uzamın Poetikası’nda imgeleri fenomenoloji açısından belirlemeye çalışmaktadır. Ev, oda, dolap, çekmece, kabuk, yuva imgeleri üzerinde durarak evin poetikası sorununu ortaya koyar. Ev imgesinin mahrem varlığımızı açığa çıkardığını söyler ve evi, insan ruhunu çözümleme aracı olarak ele alır. Diğer yandan ona göre ev; tavan arası ve mahzeni, koridorları ve köşeleri, kuytu ve sığınaklarıyla belleğin, geçmişin odalarını, düşlerini, arzularını saklar. Dünyaya fırlatılmış insanın yeryüzündeki köşesi, kökleri olur. Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Mahur Beste adlı romanında da Behçet Bey’in odası, tavan arası ve saatleri, aynaları, antika eşyaları; onun kimliğini, geçmişini, hafızasını yansıtır. Behçet Bey odasında, tavan arasında kendi dünyasını inşa eder, yitik zamanı hatırlayarak geçmişi yeniden kurgular. Gerçeklerle örülü mekândan rüyalara sığınarak kaçmaya çalışır ve rüyalarının açtığı boşluğa düşer. Gaston Bachelard Uzamın Poetikası’nda imgeleri fenomenoloji açısından belirlemeye çalışmaktadır. Ev, oda, dolap, çekmece, kabuk, yuva imgeleri üzerinde durarak evin poetikası sorununu ortaya koyar. Ev imgesinin mahrem varlığımızı açığa çıkardığını söyler ve evi, insan ruhunu çözümleme aracı olarak ele alır. Diğer yandan ona göre ev, tavan arası ve mahzeni, koridorları ve köşeleri, kuytu ve sığınaklarıyla belleğin, geçmişin odalarını, düşlerini, arzularını saklar. Dünyaya fırlatılmış insanın yeryüzündeki köşesi, kökleri olur. Bu ilişki nedeniyle makalede Bachelard’ın Uzamın Poetikası çerçevesinde Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Mahur Beste adlı romanı incelenecektir. Makalede öncelikle Bachelard’ın Uzamın Poetikası adlı çalışması üzerinde durulacaktır. Daha sonra ise Behçet Bey’in odası, tavan arası ve saatleri Uzamın Poetikası merkezinde değerlendirilecektir.
Keywords : Uzamın Poetikası, Mahur Beste, mekân, tavan arası, oda