İNTİBAH ROMANINDA EKSİKLİĞİN METONİMİSİ BAĞLAMINDA ARZU GÖSTERENİ VE ÖZNENİN NESNE SEÇİMİ

Authors : Pınar Dağ Gümüş, Cafer Gariper

Pages : 103-132

View : 30 | Download : 21

Publication Date : 2024-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Jacques-Marie Émile Lacan, sabit bir öznenin varlığını reddeder. Dil sürçmeleri yaşayan, ayna imgesine hapsolmuş, eksiklikle damgalanmış, arzunun tatminsizliğine mahkûm olmuş bölünmüş özne üzerinde durur. İmgesel, simgesel ve gerçek adını verdiği üç düzenle özneleşme sürecini, öznenin yapısal kategorilerini/konumlarını (nevrotik, sapkın, psikotik) ve geliştirdiği mekanizmaları (bastırma, inkâr etme, men etme) inceler. Terminolojisinde önemli yer tutan Öteki, ayna evresi, ayrılma, Babanın-Adı, Anne-nin-Arzusu, yasa, Oidipus kompleksi, kastrasyon, fallus, bilinçdışı, jouissance, objet petit a, fantezi, söylem vb. ile özneyi bütünlüklü olarak kuşatır. Arzu kavramsallaştırmasında öznenin tamamlanmamış varlık olma durumuna, arzunun bu eksikliği gidermeye/doldurmaya yönelen dürtüleri harekete geçirmesine, eksikliğin giderilmesi için öznenin nesnelere yönelmesine dikkati çeker. Söz konusu durumların nesne seçimini etkileyen bilinçdışı süreçlerle ilgisine ve arzunun doğası gereği gösterenler aracılığıyla ifade edilmesine yönelik belirlemelerde bulunur. Bu makalede ilk edebî roman olarak değerlendirilen İntibah’ın öznesi Ali Bey’in eksiklik ve arzu karşısındaki durumu, Öteki ile ilişkilenmeleri ve nesne seçimi Lacan’ın değinilen kavramsallaştırmalarından hareketle çözümlenecektir.
Keywords : Lacan, özne, arzu, eksiklik, roman, İntibah